Luật sư Khanh, hiện làm việc tại Mỹ, chia sẻ với độc giả VnExpress bài viết về quá trình tư pháp tại Mỹ trong vụ Minh Béo bị bắt vì quấy rối tình dục.

Vì sao tiền thuê luật sư ở Mỹ lại đắt như vậy?

Các quy định về đạo đức của tiểu bang California dành cho giới luật sư chỉ ra rằng, chỉ có một số trường hợp luật sư được phép nhận phí “tùy thắng thua”. Chẳng hạn như bạn dùng sản phẩm của công ty A và bị ngộ độc nặng, luật sư sẽ chấp nhận khởi kiện mà không cần bạn trả trước. Thế nhưng, hợp đồng ghi rõ bạn sẽ phải trả 40% số tiền thắng kiện cho luật sư. Nếu bạn thua, luật sư sẽ không nhận được gì cả.

Những trường hợp biện hộ cho các tội hình sự và vụ kiện liên quan tới luật gia đình thì luật sư không thể nhận phí theo kiểu “tùy thắng thua”. Lý do là giới lập pháp không muốn các luật sư hình sự phải cố gắng quá đáng trong quá trình biện hộ, bởi sự cố gắng này có thể dẫn tới các hành động thiếu đạo đức của luật sư, như là hăm dọa nhân chứng chẳng hạn.

Vì thế, các nghi can hình sự chỉ có hai cách: bỏ tiền túi ra thuê luật sư tư, hoặc là chấp nhận luật sư công do tòa chỉ định. Khoản tiền ước tính 200.000 USD nói trên là để thuê luật sư tư.

Trong một vụ hình sự, khoảng thời gian mà luật sư phải ra cãi trước tòa chỉ là “phần nổi trong tảng băng trôi”. Hầu hết công việc của luật sư nằm ở văn phòng, nhà tù, và lang thang ngoài đường để tìm nhân chứng vật chứng.

Khi nhận một vụ việc, trước hết luật sư phải đến nói chuyện với thân chủ, tìm hiểu chứng cứ, các nhân chứng và những bằng chứng mà bên công tố thu được. Ngoài ra, nghi can còn có thể yêu cầu luật sư có mặt trong các buổi thẩm vấn.

Sau đó, luật sư phải đi phỏng vấn các nhân chứng mà họ được phép tiếp xúc. Nhân chứng của bên công tố có thể không chịu gặp và trong một số trường hợp, luật sư bị cấm tiếp xúc. Vì vậy, chuyện luật sư phải gọi điện năn nỉ, tới nhà gõ cửa xin gặp các nhân chứng là việc thường xảy ra ở Mỹ.

Ngoài ra, luật sư cũng được phép xem các bằng chứng mà công tố viên đã thu thập. Để có thêm chứng cứ cho thân chủ, họ có thể thuê tiếp thám tử tư để thu thập bằng chứng.

Sau đó, nếu luật sư đưa ra lời biện hộ “bệnh tâm thần” thì phải thuê thêm bác sĩ tâm thần, mặc dù lời biện hộ này chỉ giúp thân chủ phải vào viện tâm thần. Lời biện hộ này thường được đưa ra trong các vụ giết người, để tránh án tử. Các công tác nghiệp vụ khác cũng được tiến hành để chuẩn bị nhân chứng và vật chứng.

Tạo hình của Minh Béo trong một tiểu phẩm hài.

Sau phần thu thập nhân chứng vật chứng, luật sư lại nghiên cứu hồ sơ, luật pháp, và các vụ án tương tự để đưa ra lời biện hộ phù hợp. Nghiên cứu hồ sơ rất tốn thời gian. Các luật sư còn có thể phải tập nói bài cãi của mình trước nữa.

Đó chỉ là khâu chuẩn bị cho vụ cãi xét xử chính. Từ lúc bị khởi tố tới phiên xử chính còn nhiều phiên xử nhỏ liên quan tới các động thái loại bỏ bằng chứng, động thái xin thêm thời gian, nộp thêm bằng chứng, các động thái liên quan tới vấn đề hành chính…Sau phần thu thập nhân chứng vật chứng, luật sư lại nghiên cứu hồ sơ, luật pháp, và các vụ án tương tự để đưa ra lời biện hộ phù hợp. Nghiên cứu hồ sơ rất tốn thời gian. Các luật sư còn có thể phải tập nói bài cãi của mình trước nữa.

Các vụ cãi liên quan tới động thái trên thường ngắn hơn, nhưng cũng tốn khá nhiều thời gian. Các động thái lại yêu cầu cả hai bên nộp “brief”, tức là lời cãi trên giấy cho tòa xem trước. Các “brief” thường tiêu tốn khoảng 8-20h để viết (chưa tính thời gian nghiên cứu bằng chứng và luật pháp).

Mà luật sư tính tiền theo thời gian. Giá tiền của một luật sư ở California dao động khoảng 200 USD tới 800 USD một giờ. Đa số các luật sư có giá ít hơn 600 USD một giờ. Nếu nhân giá này với số giờ luật sư phải làm việc trong một vụ án, ta sẽ dễ dàng hiểu là vì sao lại tốn kém thế.

Một ngày cãi trước tòa là 8 tiếng, một luật sư bậc trung có giá 400 USD đã tiêu tốn hết 3.200 USD, mà một vụ hình sự phải cãi tới 5 ngày là ít, rồi còn những việc phải chuẩn bị nữa. Ngoài ra, còn chi phí đi lại, in ấn, tiền thuê các chuyên gia… cho nên tiền phí luật sư rất đắt.

Đó là chưa kể đến thực tế là công ty luật nào cũng phải có nhiều phụ tá, thư ký, phải thuê văn phòng, cùng các chi phí khác. Luật sư còn có nhiều khoản phí đặc thù như phải mua bảo hiểm nghề nghiệp, mua quyền sử dụng các phần mềm đặc thù cho luật sư (những phần mềm này có các điều luật, các vụ án, và cả phương tiện để tìm địa chỉ, án tích của bất kì ai).

Sau cùng, hầu như luật sư nào cũng tốt nghiệp với một khoản nợ khổng lồ, chừng 100.000 USD- 200.000 USD, trừ khi là đi học do cha mẹ đài thọ. Vì vậy, tuy phí luật sư rất cao, nhưng khoản tiền mà luật sư bỏ được vào túi chỉ là một phần nhỏ trong số phí mà họ thu được.

Nói tóm lại, việc phải thuê luật sư là một trong những tai họa tài chính ở Mỹ. Bệnh thì còn mong có bảo hiểm, chứ bị cáo buộc hình sự như Minh Béo thì phải xác định là rất tốn tiền, hay phải chấp nhận luật sư công – những người lúc nào cũng có hàng trăm vụ án và không thể ra ngoài điều tra nổi.

Khanh

Theo vnexpress