Phạm Công Bân thuộc dòng dõi làm nghề thuốc nổi tiếng ở kinh thành Thăng Long. Với tài trị bệnh của mình ông được vua Trần Anh Tông mời giữ chức Thái y lệnh, chuyên chăm sóc sức khỏe cho Vua và hoàng tộc.
Dù được phong làm Thái y lệnh làm việc trong Triều, nhưng ông vẫn rất quan tâm đến người nghèo. Ông thường tự bỏ tiền ra để mua thuốc tốt cũng như thóc gạo dự trữ sẵn để nuôi và giúp đỡ nhưng người dân nghèo khổ. Với những người nghèo khổ không có tiền nhưng mang bệnh tật, ông lo cho họ cơm cháo, đồng thời còn chữa bệnh mà không lấy tiền của họ, vì thế mà số người bệnh nương nhờ nhà ông ngày một đông hơn.
Có một năm nọ bị mất mùa khiến dân tình đói khổ, bệnh dịch phát sinh, người nghèo đến nương nhờ nhà của Phạm Công Bân rất đông, ông phải xây thêm nhà. Ông tận tâm chữa bệnh không e ngại ngay cả với những bệnh nhân mắc bệnh dễ lây lan hay có mùi hôi thối. Vì thế mà tên tuổi của ông được người đời lan truyền.
Trong tác phẩm “nam ông mộng lục” của Hồ Nguyên Trừng có kể câu chuyện: Có người đến nhờ ông xem bệnh giúp cô vợ mới sinh nhưng bị băng huyết, mất rất nhiều máu đang nằm bất động trên giường.
Nghe mô tả ông liền vội vã đi ngay, nhưng vừa ra đến cổng thì Sứ giả đến truyền lệnh của nhà Vua: Nguyên Phi bị cảm sốt, lúc nóng, lúc lạnh suốt một ngày qua mà không bớt, truyền cho ông phải đến xem ngay bệnh cho Nguyên Phi.
Phạm Công Bân liền trả lời Sứ giả rằng, bệnh của Nguyên Phi không nặng lắm, nay đang có người dân bị nặng hơn rất nhiều, ảnh hưởng tới tính mạng, nên cần phải cứu trước, xong việc sẽ vào Cung chữa cho Nguyên Phi sau.
Sứ giả nghe thế tức giận mà nói rằng: “Cái lẽ mà kẻ bề tôi phải giữ cho tròn, sao lại có thể như vậy được. Ông muốn cứu tính mạng cho người khác mà không giữ tính mạng của mình chăng?”
Phạm Công Bân đáp rằng: “Đã đành làm như vậy là ta mắc tội rồi, nhưng không hề gì. Người bệnh kia mà không cứu ngay thì chỉ chốc lát sẽ chết, còn tính mạng của kẻ bề tôi nhỏ mọn này thì còn trông mong được nhà vua tha chết, các tội khác ta xin gánh chịu hết. Xin ông cứ về tâu với đức vua và quý phi như vậy. Tất tật tội vạ do vua giáng xuống ta chịu hết, ông cứ an tâm trở lại cung”.
Nói xong ông bước bước đi ngày đến nhà của bệnh nhân. Thật may, nhờ ông đến kịp lúc mà sản phụ bị băng huyết nặng được cứu sống.
Ông Đế Cung điện để chữa cho Nguyên Phi, vua Trần Anh Tông thấy ông liền lên tiếng quở trách, ông bỏ mũ mà tạ tội: “Cúi xin bệ hạ lượng thứ cho thần! Là người thầy thuốc bao giờ cũng phải căn cứ vào bệnh cấp hay bệnh tử mà chữa trước hay chữa sau, có thế mới cứu được mạng người, chứ không thể nào căn cứ ở kẻ sang người hèn được!”.
Nhà Vua nghe hiểu được chuyện liền hết lời khen ngợi ông là thầy thuốc chân chính, đặt y đức trên quyền thế “Nhà ngươi thật là một lương y, đã có nghề giỏi lại có lòng nhân, thật xứng đáng là bề tôi của trẫm!”
Con cháu của Phạm Công Bân nhờ được ông trực tiếp dạy dỗ mà đều trở thành những thầy thuốc đức rộng, tài cao, được người đời khen ngợi.
Vua Trần Anh Tông được kế thừa truyền thống mộ Đạo từ đời vua Trần Thái Tông, nhà Vua bỏ nhiều công sức nhằm phát triển Phật Giáo, dùng Phật Pháp để giáo hóa dân chúng, giúp nâng cao tiêu chuẩn đạo đức trong dân chúng, xã hội ổn định.
Vì thế Vua rất hiểu những người như Phạm Công Bân, một thầy thuốc chân chính phải căn cứ mức độ bệnh tình của bệnh nhân mà ưu tiên trị trước hay sau, chứ không căn cứ vào giàu có hay địa vị xã hội, đó cũng chính là “Thiện” hay “Từ bi” của nhà Phật.
Chính nhờ dùng Phật Pháp giáo hóa dân chúng mà nhà Trần mới có sức mạnh đánh thắng cuộc xâm lăng của đội quân Mông Cổ hùng mạnh nhất thế giới lúc bấy giờ, đồng thời rất nhiều người đức rộng, tài cao xuất hiện giai đoạn này, mà Phạm Công Bân là một ví dụ.
Cách hành xử của Phạm Công Bân nếu ở một xã hội khác, nhất là xã hội vô thần luận, tuyên truyền học thuyết đấu tranh, thì có lẽ ông đã có một kết cục thảm khốc.
Trần Hưng
Theo trithucvn.net
Bài liên quan:
>> Điều gì giúp nhà Trần 3 lần đánh bại đội quân hùng mạnh nhất thế giới
Chưa có ý kiến... bạn sẽ là người đầu tiên đưa ra ý kiến!