Các nghi thức tưởng nhớ những người vô tội thiệt mạng trong vụ khủng bố ngày 11/9/2001 vẫn mang nặng nỗi đau thương, nhưng lần đầu tiên sau 9 năm, nước Mỹ tưởng niệm sự kiện này trong sự giằng xé bởi tranh cãi về dự án xây dựng một đền thờ Hồi giáo ngay gần hiện trường vụ tấn công.

Hai cột ánh sáng tượng trưng cho hai tòa tháp WTC được thắp lên tối qua tại New York. Ảnh: AFP.

Dưới bầu trời trong vắt của New York gợi nhớ lại quang cảnh của cái ngày đau thương đó, là nước mắt và những lời cầu nguyện, những bài hát, hàng trăm lá cờ Mỹ bay bay. Thân nhân những người đã khuất xướng tên của họ, như đã từng làm nhiều năm qua kể từ khi vụ tấn công xảy ra. Họ gửi đi những thông điệp yêu thương cho người thân đã nằm xuống, và quỳ trước hồ hoa tưởng niệm, AP mô tả.

“Chúng ta trở lại nơi mảnh đất thiêng liêng này để trái tim ta được cùng hòa với những người đã được yêu thương và đã chết”, CNN dẫn lời Thị trưởng New York Michael Bloomberg phát biểu mở đầu lễ tưởng niệm. “Chưa một thảm kịch nào lại khiến thành phố chúng ta đau đớn đến thế. Không một chỗ nào nhận được nhiều hơn niềm xúc động, tình yêu và sự đoàn kết từ chúng ta như ở đây”.

Trong khi tên những người chết được đọc, thân nhân của họ đứng lặng, một số ngước mắt lên cao như để gửi gắm lời mình đến người yêu dấu.

“David, hãy nhớ rằng chúng em yêu anh. Chúng em nhớ anh vô cùng”, Michael Brady có anh trai làm việc cho Merrill Lynch, thì thầm. “Chúng em nghĩ về anh và cầu nguyện cho anh mỗi ngày”.

Trong một vài giờ đồng hồ của sáng hôm qua, bầu không khí chính trị đang nóng bỏng, xoanh quanh dự án xây dựng đền thờ Hồi giáo chỉ cách hiện trường vụ khủng bố hai khối nhà, dường như đã nhường chỗ cho một lễ tưởng niệm xúc động, cùng những lời kêu gọi khoan dung từ các quan chức lãnh đạo.

Tuy nhiên ngày 11/9 năm nay ở Mỹ khác hẳn những năm trước, không phải vì một tòa nhà mới đang mọc lên ở nền đất cũ. Sau nghi thức đọc tên những người thiệt mạng, hai thân nhân của nạn nhân 11/9 đã đưa ra những lời khẩn cầu – một với Chúa và một với New York – rằng hiện trường này cần được gìn giữ cho linh thiêng.

Và cũng chỉ vài giờ sau lễ tưởng niệm của thành phố tổ chức ở hiện trường cũ, các nhóm người biểu tình đã chiếm lĩnh khu Manhattan, quanh khu đất mà người ta dự định xây dựng một trung tâm Hồi giáo. Người biểu tình chỉ cách nhau vài khối nhà, bên ủng hộ và bên phản đối dự án. Chính dự án này đang châm ngòi sự phẫn uất ở một số người, nhất là trong những tuần gần đây.

Gần tòa thị chính, những người ủng hộ xây trung tâm Hồi giáo giương biểu ngữ “Tấn công đạo Hồi là phân biệt chủng tộc”. Đối thủ của họ mang biểu ngữ “Chấm dứt ngay” và “Không bao giờ tha thứ, không bao giờ quên, đừng hòng có thánh đường WTC”.

Một phụ nữ và em gái khóc khi rời khu tưởng niệm nạn nhân 11/9. Ảnh:

Một chính trị gia cấp tiến người Hà Lan, Geert Wilders, phát biểu trong cuộc biểu tình và kêu gọi chấm dứt dự án. Ông Wilders là người theo phe hữu, kêu gọi không bao giờ để cho dự án xây đền thờ và trung tâm văn hóa nói trên được tiến hành.

“Chúng ta không được để cho họ tự tung tự tác nô dịch chúng ta, hãy xác định rằng New York không bao giờ trở thành một New Mecca”, Wilders nói.

Một số người nổi tiếng khác như đại sứ Mỹ tại LHQ John Bolton cùng các bình luận viên phe Cộng hòa cũng tham gia phát biểu, BBC cho biết.

Tuy nhiên những người ủng hộ dự án nói rằng việc phản đối đền thờ là một phần của chiến dịch bài Hồi. “Tôi thực sự lo sợ về sự thù hận đang hoành hành trên đất nước chúng ta”, một người tên là Elizabeth Meehan, 51 tuổi, nói với AP.

“Một số người thuộc một nhánh của Kito giáo đang chống lại đức tin khác, và tôi thấy điều đó là đáng buồn. Người Hồi giáo cũng là công dân Mỹ, họ có quyền thờ phụng trên đất Mỹ như bất kỳ người nào khác”.

Nhưng những người phản đối dự án khẳng định rằng đó là một sự sỉ nhục. “Nơi này là thiêng liêng, cũng như Gettysburg hay Trân Châu cảng. Vì sao mà họ cứ phải xây ở đây? Hãy nhạy cảm một chút đi”, Theresa Angelo, 57 tuổi, nói.

Dự án xây đền thờ Hồi giáo khiến dư luận Mỹ chia rẽ lâu nay. Mục sư một nhà thờ nhỏ ở Florida tuyên bố có kế hoạch đốt khoảng 200 cuốn kinh Koran – thứ thiêng liêng nhất với các tín đồ Hồi giáo – để tưởng niệm 11/9 và phản đối kế hoạch này. Dù đã hoãn, kế hoạch đốt kinh đã khiến cả Mỹ và nhiều nước Hồi giáo rúng động. Vị mục sư tuyên bố tới New York để thương lượng với những người tổ chức xây đền thờ nhằm chấm dứt dự án. Tuy nhiên tin này chưa được phía bên kia xác nhận. Ở một số nước như Afghanistan, các hoạt động nhằm phản đối Mỹ, bị kích động do kế hoạch đốt kinh Koran – đã diễn ra, trong đó quốc kỳ Mỹ bị đốt cháy.

Các buổi lễ tưởng niệm khác cũng diễn ra trên khắp nước Mỹ, tại các địa điểm từng diễn ra vụ khủng bố ngày 11/9/2001. Các quan chức Mỹ phát biểu và tìm cách nhắc nhở người dân nhớ đến những hành động anh hùng quả cảm của những người đã hy sinh trong ngày định mệnh, và kêu gọi mọi người đoàn kết, như đã từng đoàn kết trong những ngày sau sự kiện đó.

Thanh Mai

Theo vnexpress