Theo truyền thuyết Trung Hoa, Bá Nhạc nguyên là tên của một vị Thần cai ngựa trên Thiên đình. Ông là bậc thầy am hiểu về ngựa, có thể xét đoán dựa vào dáng vóc. Vì vậy, tên gọi Bá Nhạc được người đời dùng để tán dương những người có tài xem tướng ngựa.

Bá Nhạc thấy con ngựa thật đặc biệt, bèn đến gần, rồi dùng áo của mình để lau mồ hôi cho nó

Trong thời Xuân Thu (770 – 476 trước Công nguyên), có một người tên là Tôn Dương, là một chuyên gia giám định ngựa, nên mọi người gọi ông là Bá Nhạc. 

Một ngày kia, Chu Vương yêu cầu Bá Nhạc tìm cho mình một con thiên lý mã, có thể ngày đi ngàn dặm. Bá Nhạc lặn lội khắp nơi, mong tìm được ngựa quý, nhưng tìm không thấy giống ngưa như nhà vua mong muốn. 

Cuối cùng, khi đi qua Kế Quốc, Bá Nhạc nhìn thấy một con ngựa đang thồ một xe chở muối đi lên dốc. Con ngựa cố kéo chiếc xe, khiến mồ hôi tứa ra ướt đẫm, còn đuôi nó thì cụp hẳn xuống. 

Tuy nhiên, Bá Nhạc lại thấy con ngựa này thật đặc biệt, bèn đến gần, rồi dùng áo của mình để lau mồ hôi cho nó. Chú ngựa hí thật lớn, đôi mắt mở to, như thể muốn nói với ông điều gì. Từ tiếng ngựa hí, Bá Nhạc nhận ra rằng đây là một con bảo mã. 

Bá Nhạc mua lại con ngựa và lập tức đem về cho Chu Vương. Tuy nhiên, nhìn thấy bộ dạng gầy gò của chú ngựa, nhà vua có ý hơi nghi ngờ. Bá Nhạc khẳng định đây chính là giống thiên lý mã mà nhà vua cần tìm, và nó sẽ hồi phục sức lực trong vòng nửa tháng nếu được chăm sóc đầy đủ. 

Chu Vương giao nó cho người trông ngựa, dặn phải coi sóc nó cẩn thận. Quả đúng như lời Bá Nhạc, con ngựa hồi sức rất nhanh và khi được nhà vua cưỡi, nó có thể đi ngàn dặm mỗi ngày. Sau này chú bảo mã này đã lập được nhiều chiến công, khiến Chu Vương càng trọng vọng Bá Nhạc hơn nữa.

Câu chuyện này được ghi chép trong chương 7 cuốn “Hàn Thi Ngoại Truyện (韓詩外傳)”, một cuốn sách sưu tầm 360 mẫu chuyện và thơ trong thời Tây Hán (206 trước công nguyên – 23 sau công nguyên) được viết bởi Hàn Anh, một học giả đời vua Văn Đế. 

Về sau, thành ngữ “Bá Nhạc tướng mã” được dựa trên câu chuyện này. Nó được dùng để nói về một người có thể nhận ra tài năng của người khác hoặc là một người trao cơ hội cho người khác thể hiện bản lĩnh.

Duoyu Zhong & Nam Hoàng

Theo vietdaikynguyen

Các bài viết liên quan:

Đệ Tử Quy (Chương 1): Ở nhà hiếu thuận với cha mẹ Chuyện cổ Phật gia: Tu khẩu Ai đẩy ái phi triều Thanh xuống giếng? Sự tích Phong bao lì xì Nghiệp báo truyền sáu đời, phúc trạch 800 năm Thăm các làng cổ nổi tiếng Việt Nam Tại Sao Các Phần Mộ Quay Mặt về Hướng Đông? 2 giai thoại về cao thủ võ lâm nổi danh đất Thương Châu