Home » Cổ truyền, Văn hóa » Thế nào là “làm người”

Trong văn hóa giao tiếp ứng xử hàng ngày, chúng ta vẫn hay nghe thấy một ai đó nói rằng: “….phải biết làm người chứ”, hay “làm người mà như thế à”, “anh có còn là con người nữa hay không”. Vậy như thế nào mới là làm người?

Thế nào mới là con người? Từ thời xa xưa đã hình thành văn hóa “làm người” nơi xã hội nhân loại. Chữ nhân (tức người) 人 giống như một người đang chắp tay hợp thập đáp lễ (hợp thập nghĩa là 10 ngón tay hợp lại với nhau)

chu-nhan

Ảnh: chanhkien.org

Hàm nghĩa của chữ nhân ý chỉ con người cần dùng lễ nghĩa và sự quý trọng khi đối xử với nhau. Nhiều câu chuyện về “đối nhân” vẫn còn được kể và lưu truyền đến nay.

Điều huyền thoại từ con tàu Titanic

Con tàu huyền thoại Titanic đã chìm vào đại dương, nhưng di sản của còn tàu này còn đọng lại mãi mãi qua lời kể của những người còn sống sót.

Khi tàu Titanic va phải tảng băng và đang chìm, những chiếc thuyền cứu hộ được thả xuống, nhưng trên tàu có đến 2.208 người và những chiếc thuyền cứu hộ không thể chứa hết.

Thuyền trưởng Smith nói: “Phụ nữ và trẻ em lên trước” câu nói của thuyền trưởng phát ra khi con tàu đang nửa nổi trên mặt nước, nửa chìm xuống biển.

Thuyền trưởng Smith của tàu Titanic.

Thuyền trưởng Smith của tàu Titanic.

Thế nhưng ai cũng tuân theo lệnh của thuyền trưởng, đứng lui ra nhường cho phụ nữ và trẻ em xuống thuyền, để rồi sau đó họ cùng con tàu cùng chìm xuống nước. Đó là nét đẹp vô giá huyền thoại từ con tàu Titanic.

John Jacob Astor IV là một nhà kinh doanh, nhà phát minh, nhà văn nổi tiếng, một trong những người giàu có nhất thời bấy giờ. Sau khi đưa người vợ đang mang thai 5 tháng của mình lên thuyền cứu hộ, ông rời khỏi thuyền cứu hộ rồi lịch sự nói với hai phụ nữ gần đấy “Các quý cô, mời lên thuyền”.

Doanh nhân nổi tiếng Isidor Straus cùng vợ mình đã ở lại trên tàu. Ông nói: “Tôi sẽ không đi khi những người đàn ông khác còn đang ở lại.” Còn vợ ông, quý bà Ida thì khẳng định: “Tôi sẽ không rời khỏi chồng mình. Chúng tôi sẽ chết như chúng tôi đã sống cùng nhau.” Họ đã nắm tay nhau cho đến giây phút cuối cùng.

Một phụ nữ đưa hai con nhỏ lên thuyền cứu hộ, thế nhưng chỉ còn chỗ cho 2 đưa trẻ, người nữ này không còn chỗ nên đành đi ra. Một người phụ nữ khác đã đứng lên nhường chỗ cho cô và nói: “Ngồi đi, những đứa trẻ không thể thiếu mẹ!” Cô hối tiếc vì lúc đó đã không hỏi tên bà.

Con tàu Titanic chìm xuống đáy biển từ rất lâu rồi, nhưng đến nay vẫn còn rất nhiều người nói về nó, bởi vì con tàu này mang theo những điều huyền thoại mãi mãi không thể nào quên.

Ảnh wikipedia.org

Ảnh wikipedia.org

Điều gì tạo nên kỳ tích Nhật Bản

Năm 2011 xảy ra cơn địa chất gây sóng thần tại Nhật Bản, các hãng thông tấn trên khắp thế giới đều đưa tin về trận thiên tai này. Thế nhưng ai cũng ngạc nhiên, bởi vì khi mà hàng vạn người mất đi nhà cửa, người thân, nhiều người bị lạc không tìm ra người nhà, nhưng không hề có cảnh huyên náo mất trật tự, hay hôi của. Khung cảnh mà cả thế giới nhìn thấy là từng đoàn người trật tự xếp thành hàng nhận từng nắm cơm trắng, hay cuộn mình trong những chiếc chăn mỏng thành hàng, thành lối trong chỗ trú nạn, không hề có một tiếng kêu than, Có chăng chỉ là những dòng nước mắt lặng lẽ như lặn vào sâu thẳm.

Trong trận động đất gây sóng thần ở Nhật Bản năm 2011, đứng trước sự sống và cái chết, người Nhật nuốt nước mắt vào lòng, ngay ngắn xếp thành từng hàng dài nhận khẩu phần lương thực cứu trợ

Trong trận động đất gây sóng thần ở Nhật Bản năm 2011, đứng trước sự sống và cái chết, người Nhật nuốt nước mắt vào lòng, ngay ngắn xếp thành từng hàng dài nhận khẩu phần lương thực cứu trợ

Không hề có ai lợi dụng tình hình khó khăn nhằm tích trữ lương thực, hay tăng giá bán. Tất cả nơi gặp phải thiên tai, khung cảnh hết sức trật tự, người dân nhường nhau từng mẩu phần lương thực hay nước uống, những chủ máy bán nước tự động phát không nước uống cho mọi người.

Khi một người nước ngoài khó hiểu hỏi một người Nhật rằng “Tại sao ở Nhật hầu như không có trộm cắp vào những lúc như thế này?”, một người Nhật đã trả lời rằng: “Nếu tôi lấy đi một chai nước để thỏa cơn khát, hay lấy trộm tiền để mong có cuộc sống sung túc hơn thì tôi cũng không thể cảm thấy hạnh phúc khi những người xung quanh tôi đang gặp khó khăn”, “tôi không thể có hạnh phúc một mình được”

Người Nhật có tính nhân bản rất sâu sắc, ý thức này được hình thành ngay từ khi còn là một đứa trẻ nhỏ. Anh Hà Minh Thành – một người Việt ở Nhật Bản trong trận động đất này đã tận mắt chứng kiến và gửi một email về nước kể câu chuyện khi anh được phái đến nơi bị nạn để phát lương thực:

Trong cái hàng rồng rắn những người xếp hàng em chú ý đến một đứa nhỏ chừng 9 tuổi, trên người chỉ có chiếc ao thun và quần đùi. Trời rất lạnh mà nó lại xếp hàng cuối cùng, em sợ đến phiên của nó thì chắc chẳng còn thức ăn. Nên mới lại hỏi thăm. Nó kể nó đang học ở trường trong giờ thể dục thì động đất và sóng thần đến, cha của nó làm việc gần đó đã chạy đến trường, từ ban công lầu 3 của trường nó nhiìn thấy chiếc xe và cha nó bị nước cuốn trôi, 100% khả năng chắc là chết rồi. Hỏi mẹ nó đâu, nó nói nhà nó nằm ngay bờ biển, mẹ và em của nó chắc cũng không chạy kịp. Thằng nhỏ quay người lau vội dòng nước mắt khi nghe em hỏi đến thân nhân. Nhìn thấy nó lạnh em mới cởi cái áo khoác cảnh sát trùm lên người nó. Vô tình bao lương khô khẩu phần ăn tối của em bị rơi ra ngoài, em nhặt lên đưa cho nó và nói: “Đợi tới phiên của con chắc hết thức ăn, khẩu phần của chú đó, chú ăn rồi, con ăn đi cho đỡ đói”.

Thằng bé nhận túi lương khô của em, khom người cảm ơn. Em tưởng nó sẽ ăn ngấu nghiến ngay lúc đó nhưng không phải, nó ôm bao lương khô đi thẳng lên chỗ những người đang phát thực phẩm và để bao lương khô vào thùng thực phẩm đang phân phát rồi lại quay lại xếp hàng. Ngạc nhiên vô cùng, em hỏi nó tại sao con không ăn mà lại đem bỏ vào đó. Nỏ trả lời: “Bởi vì còn có nhiều người chắc đói hơn con. Bỏ vào đó để các cô chú phát chung cho công bằng chú ạ”.

Em nghe xong vội quay mặt đi chỗ khác khóc để mọi người không nhìn thấy. Thật cảm động. Không ngờ một đứa nhỏ 9 tuổi mới học lớp 3 đã có thể dạy em một bài học làm người trong lúc khốn khó nhất. Một bài học vô cùng cảm động về sự hy sinh.”

Câu chuyện của anh Hà Minh Thành được báo chí trong nước truyền tải gây xúc động mạnh mẽ, xem như đây là điều huyền hoặc nhưng lại có thật diễn ra ở Nhật Bản.

Người Nhật Bản vẫn kể cho nhau một câu chuyện được đăng tải trên blog: Một người mẹ cùng đứa con trai 2 tuổi bị mắc kẹt trong cơn sóng thần và cố gắng trèo lên ban công tòa nhà gần nhất nhưng vô vọng. “Họ không ngừng kêu cứu, và một người đàn ông đã nhìn thấy họ từ ban công căn nhà phía sau. Rồi người đàn ông đó ngay lập tức nhảy khỏi ban công xuống nước, giúp bạn tôi, mẹ cô ấy và cậu em trai trèo lên ban công vào căn nhà. Nước lúc đấy càng ngày càng mạnh, không thể đứng vững được nữa. Trong hoàn cảnh đó, người mẹ đã kiên quyết để hai đứa con mình lên trước rồi người đàn ông xa lạ đứng dưới đỡ bà lên. Khi chỉ còn người đàn ông ở bên dưới, và người mẹ đang nắm chặt tay ân nhân để kéo lên, “bất chợt một chiếc ô tô (trong hàng trăm chiếc) bị nước cuốn tràn tới đúng hướng người đàn ông đó. Mọi người ở bên trên gào thét, nhưng rồi đột nhiên, người đàn ông ấy giật khỏi tay người mẹ, để bà ấy không bị kéo theo xuống nước. Chiếc ô tô đâm vào ông ấy và cuốn ông hất đi”.

Dù trước đó họ là những người xa lạ, ai cũng có cuộc sống và gia đình riêng của mình, nhưng khi đứng giữa sự sống và cái chết, họ sẵn sàng dâng tặng sự sống cho nhau.

Đạo đức nhân bản của con người không phải được thể hiện qua những lời đánh giá, hay qua những câu khẩu hiệu, mà chính lúc gian khó nhất mới tỏ lòng người, mới thấy sức mạnh của một dân tộc.

Trong giao tiếp giữa người với người, người Nhật cũng có thói quen cúi người chào, điều này thường xuyên đến nỗi trở thành phản xạ tự nhiên, thể hiện sự tôn kính đối với người khác, “kính trên, nhường dưới”.

van hoa nhat ban

Người Nhật từ xa xưa đã quan niệm rằng con người phải được giáo dục lễ nghĩa, đạo đức trước tiên thì lớn lên mới trở thành người có giáo dưỡng. Vì vậy động tác cúi người không phải chỉ là một động tác đơn thuần mà còn thể hiện phẩm chất đạo đức của một người!

Thống soái Eisenhower thoát khỏi cuộc ám sát như thế nào? 

Khi chiến tranh thế giới lần thứ 2 đang diễn ra ác liệt, xe tăng quân phát xít đức lăn bánh khắp châu Âu. Quân liên minh được thành lập và Eisenhower được tiến cử thành Thống soáitư lệnh tối cao các lực lượng đồng minh.

Quân Đức gặp vô vàn khó khăn trước quân liên minh, Hitler quyết định phải ám sát Eisenhower.

Tướng Eisenhower

Tướng Eisenhower

Vào một ngày mùa đông giá rét ở nước Pháp, Eisenhower đang ngồi trên xe để trở về tổng hành dinh, chuẩn bị tham gia hội nghị quân sự khẩn cấp. Ngoài trời tuyết rơi dày đặc, thời tiết vô cùng lạnh lẽo, ô tô của ông cũng đi rất nhanh.

Đột nhiên ông nhìn thấy hai vợ chồng già người Pháp đang ngồi ven đường run lên vì lạnh. Vị Thống soát ra lệnh ngừng xe và nói người phiên dịch hãy hỏi thăm xem hai vợ chồng già kia vì sao phải ngồi rét run giữa trời tuyết rơi như thế.

Một vị tham mưu đi cùng vội vàng nhắc nhở Eissenhower: “Chúng ta phải tới tổng hành dinh đúng giờ để kịp dự hội nghị, không có thời gian xử lý những chuyện kiểu này đâu. Hay là hãy giao cho cảnh sát địa phương đến xử lý đi.”

Thế nhưng, Eissenhower lại kiên trì nói: “Nếu như đợi đến lúc cảnh sát tới, thì hai vợ chồng họ đã chết cóng rồi!”.

Sau khi hỏi thăm ông biết được rằng hai vợ chồng già đến Paris để thăm con trai, nhưng không ngờ bị xe ô tô thả xuống giữa đường. Tại chỗ này, lại không gần thôn làng, cũng không gần nơi dân cư buôn bán vì vậy họ không biết phải làm thế nào.

Eissenhower sau khi nghe xong liền mời họ lên xe của mình. Đồng thời ông cũng đổi lộ trình, yêu cầu đưa vợ chồng già đến Paris, rồi mới quay xe lại đến Tổng hành dinh dự hội nghị.

Eissenhower làm việc này vì tấm lòng lương thiện của mình mà không hề biết rằng ngày hôm đó quân Đức Quốc xã đã mai phục con đường duy nhất đến Tổng hành dinh mà ông vốn định sẽ đi qua.

Thế nhưng vì thương cảm vợ chồng già bơ vơ rét cóng giữa trời tuyết, Eissenhower đã thay đổi đường đi, nhờ đó mà thoát khỏi cuộc ám sát này.

Trần Hưng

Theo trithucvn.net


Chưa có ý kiến... bạn sẽ là người đầu tiên đưa ra ý kiến!

Ý kiến bạn đọc