Một loại vi-rút gần giống với vi-rút bại liệt đang gây ra tổn thương tay, chân và miệng tại khu vực Châu Á-Thái Bình Dương.

Hình ảnh chụp cộng hưởng từ não một đứa trẻ mắc bệnh bại liệt. Phần não bị viêm màu trắng. (Đại học Y Sydney: Peter McMinn)

Trên tạp chí ‘Lancet Neurology’ và ‘Lancet Infectious Diseases’ số ra tháng 11 năm 2010, các nhà nghiên cứu từ Anh, Châu Á và Úc cảnh báo rằng trong một số trường hợp, người bệnh có những biểu hiện biến chứng hệ thần kinh khá nghiêm trọng. Các nhà nghiên cứu lo ngại rằng Úc chưa sẵn sàng để chuẩn bị ứng phó nếu đại dịch bùng phát.

Enterovirus 71 được tìm ra lần đầu tiên tại California, Mỹ vào thập kỷ 60 của thế kỷ trước. Loại vi-rút này đã gây bùng phát dịch bệnh tay chân miệng và bệnh gây tổn thương hệ thần kinh.

Các nhà nghiên cứu cho biết từ cuối thập kỷ 1990, mọi người ngày càng lo ngại về loại vi-rút này khi dịch bệnh thường xuyên bùng phát ở khu vực Châu Á-Thái Bình Dương, trong đó có cả Đài Loan vào năm 1998, ảnh hưởng tới hàng triệu người. Một đợt bùng phát dịch ở Đại lục Trung Hoa khiến 500 ngàn người mắc bệnh.

Trong giai đoạn bùng phát Enterovirus 71, chủ yếu ảnh hưởng tới trẻ em, đa số những người mắc bệnh trải qua giai đoạn mắc bệnh nhẹ và sẽ tự lành bệnh. Tuy nhiên, một số bệnh nhân nhiễm Enterovirus 71 phát triển các triệu chứng nhanh và nghiêm trọng, đôi khi có những biến chứng nặng ở hệ thần kinh hoặc toàn cơ thể chỉ trong vài ngày hoặc thậm chí chỉ trong vài giờ. Những biến chứng này bao gồm viêm màng não, nhũn não cấp giống triệu chứng bệnh bại liệt và viêm cuống não.

Các nhà nghiên cứu cho biết hiện chưa có phương thức điều trị cũng như vắc-xin phòng bệnh có hiệu quả.

Chưa có phương thức điều trị hiệu quả

Giáo sư Peter McMinn, chuyên khoa vi sinh học lâm sàng thuộc Đại học Sydney, một trong những tác giả của những nghiên cứu gần đây, cho rằng có lẽ loại vi-rút này đã biến đổi di truyền hoàn toàn tại một thời điểm nào đó vào giữa thập kỷ 1990. Biến đổi di truyền này làm tăng khả năng lây truyền trong cộng đồng và gây ra những đại dịch lớn trên diện rộng.

Người Úc đã chứng kiến những đợt bùng phát đại dịch Enterovirus 71, trong có một đại dịch tại Perth bang Tây Úc xảy ra vào năm 1999 và ở Sydney bang New South Wales vào năm 2004.

Lục địa này có thể đã được bảo vệ nhờ có mức sống cao trong hầu hết các cộng đồng và dân số sinh sống rải rác tách biệt. Tuy nhiên, ông McMinn cảnh báo rằng người Úc không nên mất cảnh giác bởi Úc hiện vẫn chưa có hệ thống do quốc gia điều phối và tài trợ để kiểm soát căn bệnh này.

“Tôi quan ngại rằng loại vi-rút mới có thể gây ra một đại dịch lớn mà người dân Úc chưa sẵn sàng ứng phó”, ông McMinn nói. “Tôi cho rằng người dân Úc, đặc biệt là các bậc cha mẹ, nên nhận thức được tác hại nghiêm trọng của căn bệnh này. Các bậc cha mẹ ở Châu Á rất lo lắng bởi căn bệnh đã gây ra những tổn hại nặng nề đối với sức khỏe con cái họ.”

Hiện y học chưa tìm ra phương pháp điều trị hiệu quả chống Enterovirus 71. Hi vọng phòng bệnh lớn nhất hiện nay phụ thuộc vào việc các nhà khoa học trong khu vực có tìm ra loại vắc-xin phòng bệnh hay không.

Hiện có nhiều loại vắc-xin đang được thử nghiệm để điều chế, trong đó có loại vắc-xin ức chế kích hoạt vi-rút và vắc-xin DNA. Ông McMinn cũng cho biết có một loại vắc-xin đang được thử nghiệm ở Trung Quốc sắp bước vào giai đoạn thử nghiệm lâm sàng lần thứ nhất và có thể được sản xuất đại trà trong vòng 3-4 năm tới.

Ông McMinn bày tỏ mong muốn chính phủ Úc sẽ hỗ trợ các nước trong khu vực điều chế một loại vắc-xin và tài trợ cho hệ thống kiểm dịch quốc gia để có thể kiểm soát loại vi-rút nguy hiểm này.