Hiện Hoa Kỳ có khoảng 100.000 quân tại Afghanistan và vào tháng 7/2011, nước này sẽ bắt đầu việc rút quân theo từng giai đoạn. Đây là một phần của quá trình trao lại trách nhiệm gìn giữ an ninh cho các lực lượng Afghanistan tính đến năm 2014.

Truyền thông Hoa Kỳ đưa tin quân đội nước này sẽ bắt đầu hồi hương từ tháng tới. (US Army: Staff Sgt Michael L Casteel/ABC)

Hoa Kỳ dự định rút toàn bộ 33.000 quân bổ sung khỏi Afghanistan vào cuối năm 2012.

Ngày mai, Tổng thống Hoa Kỳ Barack Obama sẽ chính thức công bố con số binh lính được rút khỏi Afghanistan.

Nhà Trắng nói rằng bất kỳ thông tin rò rỉ nào đều chỉ là suy đoán, nhưng truyền thông Mỹ thì đưa tin 5.000 binh lính sẽ được về nhà bắt đầu từ tháng 7/2011và thêm 5.000 quân nữa sẽ rời khỏi đất nước Trung Á này trước Giáng sinh năm nay hoặc đầu năm tới.

Số còn lại trong lực lượng 33.000 lính được gửi tới Afghanistan trong kế hoạch tăng cường mà ông Obama triển khai hồi tháng 12/2009 sẽ hồi hương vào cuối năm 2012, đúng thời điểm diễn ra cuộc bầu cử Tổng thống ở Hoa Kỳ.

Thời gian biểu này trùng khớp với những nỗ lực mới nhằm đạt được một giải pháp chính trị với các thủ lĩnh của Taliban.

Ứng viên Tổng thống Hoa Kỳ của Đảng Cộng hòa Jon Huntsman mới đây cũng kêu gọi tiến hành một kế hoạch rút quân “tương đối mạnh” khỏi Afghanistan.

Trong cuộc phỏng vấn dành riêng cho phóng viên Jonathan Karl của Đài Úc, thực hiện chỉ vài giờ sau khi ông Huntsman khởi động chiến dịch vận động tranh cử chính thức bằng bài phát biểu dưới chân tượng Nữ thần Tự do ở New York, ông Huntsman nói rằng Hoa Kỳ cần “chuyển sang nỗ lực chống khủng bố càng nhanh càng tốt” và “rút quân đội Mỹ nhanh hơn”.

“Cần chuyển đổi sang một hình thức khác phù hợp với việc thu thập tin tình báo, các lực lượng đặc nhiệm mặt đất, đào tạo quân đội Afghanistan mà không phải sử dụng đến 100.000 quân”, vị cựu Đại sứ tại Trung Quốc nói.

Lầu Năm góc có lãnh đạo mới

Trong một diễn biến khác, Thượng viện Hoa Kỳ đã đồng thuận biểu quyết bầu Giám đốc Cơ quan Tình báo Trung ương (CIA) Leon Panetta vào cương vị Bộ trưởng Quốc phòng, thay thế cho ông Robert Gates sẽ nghỉ hưu.

Ông Panetta, người từng giữ nhiều cương vị quan trọng tại Washington nhiều thập kỷ qua, được Tổng thống đề cử làm người đứng đầu Lầu Năm góc.

Tỷ lệ bầu 100-0 hiếm thấy đã diễn ra ngay sau một tranh luận vừa ca ngợi ông Panetta vừa lo lắng trước những thách thức ông sẽ phải giải quyết nhằm giảm ngân sách quốc phòng và giám sát việc rút quân khỏi Afghanistan.

“Ngài Bộ trưởng Quốc phòng tương lai sẽ phải giải quyết các nhu cầu xung đột nhau liên quan đến lực lượng của chúng ta trong khi Washington phải giải quyết vấn đề môi trường tài chính cực kỳ thách thức”, Thượng Nghị sĩ Carl Levin, Chủ tịch Ủy ban Quân vụ, nhận định.

Ông nói rằng, với kinh nghiệm dày dặn, ông Panetta chính là nhân vật phù hợp cho công việc trên.

Là giám đốc CIA từ tháng 2/2009, ông Panetta từng tham gia vào các vấn đề an ninh quốc gia gay cấn nhất cũng như đã đích thân giám sát kế hoạch săn đuổi và tiêu diệt thành công Osama bin Laden công vào tháng Năm vừa qua.

Ông Panetta dự định sẽ bắt đầu công việc mới vào ngày 1/7 tới.

Niên biểu lịch sử Afghanistan

1747: Nhà nước Afghanistan hiện đại được thành lập bởi Ahmad Shah Durran, một vệ sĩ cũ của cựu vương Nadir Shah đã bị ám sát và lấy thủ đô là Kandahar.

1838: Anh phát động Chiến tranh Anh-Afghanistan lần thứ nhất để đưa Shuja Shah lên ngôi tại Kabul. Người Anh rút đi năm 1842.

1878-1880: Chiến tranh Anh-Afghan lần hai nổ ra sau khi người đứng đầu Afghanistan là Sher Ali khước từ tiếp một phái đoàn của Anh.

1919: Afghanistan giành được độc lập sau cuộc chiến tranh lần thứ ba chống lại Anh.

1933: Sau thời kỳ nội chiến, Zahir Shah trở thành vua và cầm quyền suốt 40 năm.

1973: Chính thể cộng hòa thành lập.

1979: Quân đội Liên Xô tiến vào Afghanistan, chính phủ thân Liên Xô ra đời. Liên Xô rút quân khỏi Afghanistan năm 1989.

1992: Mujahedeen, Phong trào kháng chiến Hồi giáo chống chính phủ và sự chiếm đóng của Liên Xô, được sự hỗ trợ tài chính của Hoa Kỳ, chiếm được thủ đô Kabul. Các lưc lượng quân sự tranh giành quyền lực.

1996: Taliban giành được quyền kiểm soát và áp dụng luật Hồi giáo cực đoan, kể cả các hình phạt tàn khốc.

1998: Hoa Kỳ tiến hành oanh kích các căn cứ tại Afghanistan bị nghi là của Osama bin Laden, người bị cáo buộc tổ chức đánh bom các sứ quán Hoa Kỳ tại Châu Phi.

Ngày 11/9/2001: Bốn máy bay Hoa Kỳ bị cướp để tấn công Trung tâm Thương mại Thế giới và Lầu Năm góc, làm thiệt mạng 3.000 người. Hoa Kỳ và Anh tiến hành oanh kích Afghanistan sau khi Taliban từ chối giao nộp bin Laden. Các lực lượng đối lập ở đây chiếm hầu hết các thành phố lớn, kể cả Kabul và cứ điểm Kandahar của Taliban.

2002: Đội quân gìn giữ hòa bình nước ngoài đầu tiên tiến vào Afghanistan.

2005-2008: Hàng chục vụ đánh bom tự sát, giết hại hàng trăm người, đẫm máu nhất là vụ đánh bom nhằm vào một đoàn nghị sĩ ở Baghlan làm chết 40 người vào tháng 11/2007 và một vụ khác nhằm vào Sứ quán Ấn Độ tại Kabul vào tháng 7/2008 làm 50 người thiệt mạng.

2006: NATO kiểm soát an ninh trên toàn lãnh thổ Afghanistan.

Tháng 9/2008: Hoa Kỳ gửi thêm 4.500 quân. Tháng 10 cùng năm, Đức gửi 3.500 quân bổ sung.

Tháng 2/2009: Tổng thống Hoa Kỳ Barack Obama tuyên bố gửi thêm 17.000 quân tới Afghanistan. Hai tháng sau, chính phủ Úc tuyên bố bổ sung 450 quân, nâng tổng số binh lính Úc tại Afghanistan lên gần 1.550.

Theo bayvut