Sau sự cố xả công ty Formosa xả thải làm cá chết hàng loạt, hủy hoại môi trường biển suốt 4 tỉnh miền trung, lúc này xuất hiện nhiều ý kiến về việc rà soát kiểm tra chặt chẽ việc xả thải ra biển.

Đồng thời người dân cũng quan tâm đến việc kiểm soát việc xả thải sắp tới của Formosa như thế nào.

Ống xả thải chôn ngầm dưới biển của Công ty Formosa. Ảnh motthegioi.vn

Thực tế kiểm soát xả thải Formosa trước đây

Theo quy định các nhà máy có lượng xả thải lớn như Formosa phải lắp đặt hệ thống quan trắc tự động, và hệ thống này cần đảm bảo việc truyền liên tục số liệu cho Sở Môi trường Tài nguyên địa phương nhằm giúp cho việc kiêm soát chặt chẽ việc xả thải.

Thế nhưng dù Formosa đã thiết lập hệ thống quan trắc tự động, nhưng Sở Tài nguyên Môi trường Hà Tĩnh lại không kết nối được với hệ thống này để giám sát dẫn đến sự cố thời gian qua.

Đồng thời Bộ Tài nguyên Môi trường cũng không xây dựng được hệ thống quan trắc của mình, nên phải phụ thuộc hoàn toàn vào hệ thống của Formosa, nên khi không kết nối được với hệ thống của Formosa cũng không có được phương án xử lý nào. Khi sự cố xảy ra cũng lại bị động dựa vào số liệu Formosa đưa ra.

Thế nhưng trong Giấy phép xả thải do Bộ Tài nguyên Môi trường cấp cho Formosa tháng 12/2015 có quy định rõ phải thiết lập 3 hàng rào quan trắc nước thải:

• Quan trắc tự động 6 thông số ô nhiễm
• Quan trắc một tháng một lần với 12 thông số ô nhiễm (có cả phenol, xyanua)
• Quan trắc ba tháng một lần với 28 thông số ô nhiễm

Dù quan trắc một tháng một lần có đến 12 thông số gồm cả phenol, xyanua. Kiểm tra mẫu cá chết vừa rồi thì phenol, xyanua trong cá có rất nhiều.

Những thay đổi nhằm kiểm soát chất thải của Formosa

Để kiểm soát Formosa xả thải, ngày 18/5 Sở Tài nguyên Môi trường Hà tĩnh  đã đưa vào vận hành Trung tâm điều hành các trạm quan trắc tự động. Hệ thống này giúp cập nhật 2 phút/lần, nếu phát hiện các thông số vượt ngưỡng hay bất thường thì Sở sẽ cử người vào tận nơi lấy mẫu để kiểm tra.

Phần mềm kiểm soát Trung tâm này cũng được gắn vào smartphone của một số người, để có thể theo dõi liên tục. Trường hợp Trung tâm điều hành này quá 2 phút mà không cập nhật được, phần mềm kiểm soát này sẽ tự động gửi tin nhắn và email cho các thành viên chủ chốt. 

Ngoài ra UBND tỉnh Hà Tĩnh cũng yêu cầu Formosa nhanh chóng lắp đặt thiết bị quan trắc 6 thông số: tổng dầu mỡ khoáng, tổng phenol, tổng xyanua, cadimi, thủy ngân, crom.

Hà Tĩnh cũng yêu cầu Formosa phải lắt đặt hệ thống lấy mẫu tự động, thiết bị này nối với hệ thống xả thải Formosa. Khi cần lấy mẫu chỉ cần nhấm nút là máy tự động bơm mẫu vào.

Lo lắng về ống xả thải ngầm

Khi xảy ra hiện tượng cá chết hàng loạt, người dân phát hiện ống xả thải đặt ngầm dưới đáy biển, sau đó phía Formosa thừa nhận ống xải này của công ty nhưng đã được Bộ Tài nguyên và Môi trường chấp thuận

Tuy nhiên Luật bảo vệ môi trường, điều 101, mục d quy định: Cửa xả nước thải vào hệ thống tiêu thoát phải đặt ở vị trí thuận lợi cho việc kiểm tra, giám sát

(Tham khảo Luật bảo vệ môi trường)

Với điều luật này thì việc đặt ống xả ngầm của Formosa là trái luật vì không sao quan sát được, nhiều người xem việc này là “xả thải trộm”.

Ý kiến chuyên gia

Trang Một Thế Giới dẫn ý kiến PGS. TS Nguyễn Chu Hồi –Chủ tịch Hội Thiên nhiên và Môi trường biển cho rằng: luật không cho phép chôn ống xả thải ngầm ra biển, phải đi nổi trên bề mặt.

Ông Hồi cũng đề xuất phương án trước khi thải ra biển cần qua một hồ lắng để cơ quan chức năng kiểm tra chất thải, ông nói: “Hồ này phải được xây dựng nằm ngoài khu vực doanh nghiệp, để cơ quan chức năng có thể chủ động và thường xuyên giám sát và kiểm tra chất lượng nước thải. Nếu hồ lắng đặt bên trong khu công nghiệp thì việc kiểm tra thường xuyên sẽ bị hạn chế, phiền hà” 

Thiết nghĩ việc quản lý xả thải cần áp dụng cho tất cả các công ty, nếu không có thể còn xuất hiện thêm trường hợp tương tự Formosa nữa

Văn Nhanh

Theo daikynguyenvn.com

Các bài viết liên quan:

Thanh tra xả thải trên toàn quốc từ 1/8 Ngư dân phát hiện tàu hàng đổ chất thải xuống biển, nghi của Formosa Xả thẳng nước thải công nghiệp ra biển là nguyên nhân cá chết hàng loạt một dải miền trung Hồ sơ đen của Formosa về tàn phá môi trường Hoa Kỳ sẽ xem xét, đánh giá tác động vụ cá chết Vũng Áng Lãnh đạo công ty Formosa xin lỗi người dân Việt Nam Formosa chôn chất thải độc gần nguồn nước sinh hoạt Bảo vệ Công ty xử lý chất thải cho Formosa tấn công phóng viên