Trà Vinh: Thành phố dưới rừng cổ thụ

Trà Vinh là đô thị xanh của Đồng bằng sông Cửu Long với hệ thống cây xanh đa dạng phủ kín các tuyến đường, thành phố nằm ẩn mình dưới hàng cổ thụ hàng trăm năm tuổi

Thời nhà Nguyễn, vùng đất Nam bộ được chia làm 6 tỉnh gồm 3 tỉnh miền Đông và 3 tỉnh miền Tây. Năm 1899 Toàn quyền Đông Dương Paul Doumer ra nghị định thành lập Nam kỳ gồm 20 tỉnh, có hiệu lực từ ngày 1/1/1900, tỉnh Trà Vinh cũng được thành lập vào thời gian này, hàng nghìn cây xanh được trồng trong thành phố, đến nay đều đã trở thành những cây cổ thụ trên trăm tuổi.

Ở Trà Vinh chính quyền và người dân đều có ý thức giữ gìn cây xanh, qua thời gian thêm nhiều cây được trồng trong thành phố. Đến nay thành phố đã có những hàng cây cao ngút tầm mắt, che mát mọi con đường trong thành phố, nhiều tuyến đường có những cây sao, cây dầu hoặc me cao hàng chục mét và to đến 3 người ôm không xuể.

Cây xanh trở thành một phần trong cuộc sống của người dân. Hiện nay thành phố có 14.000 cây cổ thụ, trong 1.000 cây cổ thụ từ 100 đến trên 1.000 năm tuổi và đều được bảo vệ. Những cây cổ thụ này rất lớn bằng vòng tay 5, 6 người. Ngoài ra những cây mới trồng sau này thì rất nhiều.

Người Trà Vinh đi đâu về, tháp thoáng nhìn thấy cây xanh cao vút từ đằng xa là biết về đến thành phố rồi.

Nơi cây xanh cất tiếng nói: “công trình né cây, cây không né công trình”

Các cây xanh đều được đánh mã số theo dõi bảo vệ rất nghiêm ngặt. Mỗi cây đều có một bộ “lịch sử” rất hoàn hảo như nguồn gốc, cây thuộc bộ họ nào, quá trình phát triển của cây, nằm ở vị trí nào, định ký chăm sóc tưới nước bón phân ra sao, tuổi đời, v.v…

Mỗi cây đều được đánh số để chăm sóc, quản lý. (Ảnh: VOV Giao thông)

Từ hàng chục năm nay dù thành phố phát triển nhưng không hề phải mất đi cây xanh, chủ trương của chính quyền là “công trình né cây, cây không né công trình” và được người dân đồng lòng ủng hộ.

Người dân bảo vệ cây xanh như tài sản của mình, còn các cơ quan hay công trình xây dựng mà vướng cây xanh, muốn chặt đi thì đều xin phép chính quyền thành phố. Và chủ trương của thành phố là luôn bảo vệ cây xanh.

Một cơ quan được xây dựng ở đường Lê Thánh Tông, ở giữa cổng cơ quan có một cây xanh lớn, muốn hoàn thiện cổng thì phải bỏ đi cây xanh này. Cơ quan này làm công văn gửi đến Công ty quản lý cây xanh xin cưa cây. Cơ quan quản lý cây xanh không đồng ý giải quyết, rồi đưa công văn lên lãnh đạo tỉnh. Kết quả lãnh đạo tỉnh quyết định rằng cây xanh hoàn toàn có thể nằm ở cổng của cơ quan, vì thế mà không cho phép chặt cây.

Nhờ đó mà cây xanh này vẫn bình yên nằm giữa cổng cơ quan này mà không ai dám động tới, cơ quan cũng không dám tranh luận gì, đây chỉ là một ví dụ điển hình cho việc bảo vệ cây xanh ở thành phố Trà Vinh

Nhiều công trình xây dựng khi quy hoạch thiết kế, nấu gặp phải cây xanh thì phải chọn đường vòng để nhường cây, hay thay đổi thiết kế để tránh cây xanh. Nếu không thực hiện như thế mà làm công văn lên trên, tỉnh sẽ không đồng ý cho chặt cây. Thực hiệm nghiêm: “công trình né cây, cây không né công trình”.

Không như các nơi khác, người dân Trà Vinh rất chú ý chăm sóc cây xanh, không hề có những cây đinh, cây vít đóng vào thân cây để treo bảng quảng cáo. Không có nạn bóc vỏ cây. Bất kỳ ai làm tổn hại cây xanh đều bị ngăn chặn kịp thời. Người dân xem cây xanh như thành viên quan trọng cùng chung sống trong một thành phố.

Thành phố xanh

Nhiều khách nước ngoài đến Trà Vinh nhận xét nơi đây có nhiều nét giống các tỉnh ở Thái Lan như chùa, cây xanh, nhạc ngũ âm. Nhưng Trà Vinh xanh hơn rất nhiều bởi được phủ mát bởi những cây cổ thụ quý.

Nơi tập trung nhiều cây xanh nhất là ao Bà Hom với cả rừng cây xanh với những cây sao trên trăm tuổi, đây cũng là nơi khách du khách hay ghé thăm nhất để cảm nhận được vẻ đẹp xanh ngát của thành phố.

Cây xanh cũng được tập trung nhiều ở các chùa. Thành phố Trà Vinh có 12 ngôi chùa, mỗi ngôi chùa đều là một rừng cây thu nhỏ, trở thành lá phổi xanh của thành phố. Theo quan niệm của người dân thì chùa càng có nhiều cây xanh thì lại càng được nhiều phước. Nơi đây có rất nhiều cây cổ thụ cũng các loài chim quý như cò, vạc, se sẻ… tạo nên màu xanh thanh tịnh

Bên cạnh ao Bà Hom là chùa Âng nổi tiếng của người Khmer, có 36.000 m2 cây xanh. Đây là ngôi chùa cổ nhất ở Trà Vinh, được lập từ nằm 990, có nhiều cây cổ thụ đã hơn 1000 năm tuổi.

Nếu những cây cổ thụ nhất trên 1.000 năm tuổi ở chùa Âng, thì cây cổ thụ lâu năm thứ hai nằm ở đường Sơn Thông, đây là con đường của những cây Dầu Dù hơn 300 năm tuổi, tán cây rất rộng, buổi trưa nhiều người đến đây hóng mát.

Thành phố Trà Vinh có 59 tuyến đường (gồm 32 tuyến nội ô và 27 tuyến vùng ven) đều phủ kín cây xanh. Các tuyến đường nội ô có các cây sao, dầu, phượng, me, xà cừ, mỗi còn đường lại trồng một loại cây khác nhau.

Cây xanh đã đi vào tâm thức người dân thành phố, họ gọi tên đường theo tên cây xanh được trồng, như đường đường Cây Dù Dầu (đường Sơn Thông); đường Hàng Me (đường 19 Tháng 5); đường Cây Sao (đường Lê Thánh Tôn) hay đường Cây Dầu Lớn (đường Nguyễn Thị Minh Khai). Nếu có du khách đến hỏi tên đường thì nhiều dân thành phố cũng không biết vì đã quen nhớ tên đường theo tên cây xanh rồi.

Nhiều người dân lâu năm ở Trà Vinh còn tiếc nuối vì năm 1954 một cơn bão lớn làm một nửa số cây từ thời thuộc Pháp bị ngã đổ và chết, nếu không thì bây giờ cả thành phố đã thành rừng cây hết.

Đường Hàng Me trong nội ô thành phố Trà Vinh. (Ảnh: VOV Giao thông)

Theo dõi, chăm sóc, chữa bệnh cho cây

Trong khi Trà Vinh chú trọng bảo vệ cây xanh, thì các thành phố lớn khác vẫn diễn ra tình trạng chặt cây để phục vụ công trình. Ở Hà Nội vào ngày 20/3/2015 nhiều người dân xuống đường phản đối chính quyền chặt 6.700 cây xanh.

Người Hà Nội phản đối chặt 6.700 cây xanh. Ảnh rfa

Mỗi cây xanh có mã số và theo dõi và lịch sử chăm sóc, nên Công ty cây xanh biết trước sức khỏe của cây nhằm ứng cứu kịp thời. Năm 2016 Công ty nhận thấy nhiều cây cổ thụ lâu năm đã suy kiệt, già cỗi, khả năng bị chết.

Công ty cây xanh báo lên tỉnh, lãnh đạo tỉnh đã mời các chuyên gia ở Hà Lan, Australia, Viện giống cây trồng (Bộ Nông nghiệp) và Đại học Nông lâm đến khảo sát, tìm nguyên nhân để tìm cách xử lý.

Qua khảo sát các chuyên gia nhận được 800 cây cổ thụ suy kiệt, trong đó một nửa nguy cấp. Nguyên nhân do bê tông hóa khiến nước ở gốc cây không thẩm thấu xuống rễ. Mùa khô tưới nước không đủ khiến câu bị thiếu nước, thiếu dinh dưỡng.

Sau khi biết được nguyên nhân, tỉnh tìm được biện pháp giải quyết và quyết định chi 20 tỷ để chăm sóc, giúp cây xanh khỏe mạnh trở lại. Phá bỏ bên tông quanh gốc cây, xới đất bón phân, tưới nước đầy đủ. Đặc biệt truyền nước dinh dưỡng trực tiếp vào thân cây.

Nhờ được chữa bệnh kịp thời mà cây đã xanh tươi đâm chồi trở lại. Những cây sao, cây dầu hơn trăm tuổi đã trổ bông vàng rất đẹp.

Được vinh danh là thành phố có chất lượng không khí tốt thứ 3 Đông Nam á

Bảng xếp hạng được Công ty IQAir công bố. (Ảnh:Nguoiquansat.vn)

IQAir là công ty công nghệ chất lượng không khí của Thụy Sĩ. Khắp nơi trên thế giới gồm cả Việt Nam dùng chỉ số AQI của để đo chất lượng không khí.

Chỉ số AQI ở Trà Vinh luôn đạt mức rất tốt. Năm 2023 vừa qua IQAir tham khảo thêm chỉ số AQI công bố 15 thành phố có chất lượng không khí trong lành nhất Đông Nam á,  Trà Vinh là thành phố có chất lượng không khí tốt thứ 3 Đông Nam á, và là thành phố duy nhất của Việt Nam góp mặt. Hai vị trí đứng đầu đều của Indonesia – vốn có lợi thế là quốc gia vạn đảo, 4 mặt đều là biển.

Trong khi Sài Gòn có chỉ số AQI nằm ở ngưỡng rất cao ảnh hưởng xấu cho sức khỏe, Hà Nội luôn nằm trong những thành phố ô nhiễm nhất thế giới, thì Trà Vinh trở thành điểm sáng ra thế giới, rất đáng để các đia phương khác học hỏi: Đó là mỗi người đều bảo vệ cây xanh như bảo vệ lá phổi của mình.

Trần Hưng

Theo trithucvn.co

Các bài viết liên quan:

Thành phố dưới… rừng cây Singapore và chiến dịch đưa rừng vào thành phố Bhutan trở thành quốc gia đầu tiên hấp thụ khí carbon cho thế giới Vỏ trấu: Nguyên-nhiên-vật liệu đa năng Đại gia cưỡi ngựa tới công sở Đài Loan được chọn là nơi đáng sống nhất, TQ rớt hạng mạnh Thành phố duy nhất ở Mỹ cấm ô tô từ năm 1898 Những thay đổi của laptop 2011