PV: Ông đánh giá ra sao về chuyến thăm của TT Barack Obama tới Việt Nam trong những ngày 23-25/5 tới đây?

Hơn 20 năm qua, từ khi Việt Nam bình thường hóa quan hệ với Mỹ, nhiều Tổng thống Mỹ đều đã đến thăm Việt Nam. Tôi nhớ khi TT George W. Bush thăm Việt Nam (VN), về Mỹ ông có nói đến chuyến thăm để lại cho ông nhiều suy nghĩ rất tốt. Tiếp đó là chuyến thăm của hai vợ chồng TT Bill Clinton. Điều đó cho thấy Mỹ rất coi trọng quan hệ với Việt Nam.

Tất cả việc làm của người Mỹ dù ở bất kỳ cương vị nào trước hết vì lợi ích của nước Mỹ. Ông Obama thăm Việt Nam thể hiện khẳng định của Mỹ chuyển hướng trọng tâm chiến lược sang khu vực châu Á-Thái Bình Dương. Tất nhiên, tại thời điểm hiện tại, vấn đề biển Đông đang căng thẳng, chắc chắn vấn đề này sẽ được hai nước VN-Mỹ trao đổi.

Chuyến thăm này quan trọng đối với cả Việt Nam và Mỹ. Đồng thời nó thu hút được sự quan tâm của nhiều nước trong khu vực. Việt Nam rất coi trọng chuyến thăm và theo tôi muốn chuyến thăm đạt kết quả tốt thì cần phải làm được 3 việc.

Thứ nhất sự đón tiếp của các vị lãnh đạo. Thứ hai là các tổ chức, đơn vị mà TT Obama đến thăm cần chuẩn bị kỹ càng. Thứ ba là thái độ, tình cảm của người dân Việt Nam.

Tôi còn nhớ bức ảnh chụp một người dân trèo lên ban công nhà để được bắt tay TT Bill Clinton. Thực sự, hình ảnh đó rất ấn tượng, rất quý. Sự đón tiếp thông minh, thân tình chắc chắn sẽ để lại nhiều ấn tượng tốt đẹp.

PV: Trong nghị trình làm việc được trợ lý Ngoại trưởng Mỹ đặc trách Đông Á- Thái Bình Dương thông báo tại Hà Nội, nội dung về an ninh khu vực, an ninh hàng hải, vấn đề biển Đông được đề cập. Ông đánh giá sao về nội dung này?

Nghị trình chuyến thăm có đề cập đến nhiều vấn đề về quan hệ kinh tế, văn hóa, an ninh quốc phòng, vũ khí…Nhất định, vấn đề gia tăng quân sự hóa ở khu vực biển Đông sẽ được đề cập bởi đó là vấn đề liên quan sát sườn đến Việt Nam và Mỹ cũng có quan tâm để đảm bảo giao thương quốc tế, an ninh hàng không. Tuy nhiên, theo tôi hai nước sẽ “gặp nhau” trong vấn đề này ở mức độ nhất định.

Nhà ngoại giao kỳ cựu Nguyễn Khắc Huỳnh, nguyên Đặc mệnh toàn quyền Việt Nam tại Cộng hòa Mô-dăm-bích cho rằng vấn đề biển Đông sẽ được đề cập trong chuyến thăm. Ảnh: Đỗ Thơm

Thời điểm chuyến thăm diễn ra đang có những nhân tố mới

PV: Vấn đề biển Đông sẽ là một trong những nội dung trao đổi trong chuyến thăm của TT Obama tới Việt Nam, liệu việc này có tác động như thế nào đến tình hình khu vực Đông Nam Á, thưa ông?

Mọi người dân đều có hy vọng, mong muốn, chuyến thăm của TT Obama sẽ góp sức ngăn chặn sự leo thang quân sự hóa trên biển Đông. Tôi cũng có mong muốn như vậy. Nhưng rõ ràng, việc ngăn chặn, giải quyết các vấn đề biển Đông đầu tiên là của Nhà nước Việt Nam, của nhân dân Việt Nam. Ngoài ra, chúng ta còn có sự hỗ trợ trước hết của các nước Đông Nam Á, các nước có liên quan trong khu vực.

PV: Cá nhân ông kỳ vọng điều gì ở chuyến thăm của TT Obama sang Việt Nam lần này?

Tôi mong muốn chuyến thăm của TT Obama sẽ mở ra một thời kỳ mới, giai đoạn mới trong quan hệ Việt Nam-Hoa Kỳ. Trong chuyến thăm của Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng tới Hoa Kỳ, hai bên đã có trao đổi thẳng thắn, cởi mở, niềm tin giữa hai nước đã được tăng lên một bước. Chuyến thăm của TT Mỹ sẽ đưa niềm tin chính trị, niềm tin chiến lược được củng cố, mở ra giai đoạn mới trong quan hệ hai nước được mở rộng thêm.

Đặc biệt, thời điểm chuyến thăm diễn ra đang có những nhân tố mới. Hiệp định đối tác xuyên Thái Bình Dương (TPP) sắp có hiệu lực. Tòa án trọng tài Quốc tế ở La Haye sắp có phán quyết quan trọng liên quan vụ kiện của Philippines về “đường lưỡi bò” phi lý trên biển Đông của Trung Quốc. Cộng đồng ASEAN từ cuối năm 2015 đã thống nhất. Đó là những nhân tố mới khiến chuyến thăm của TT Obama trở nên quan trọng, ý nghĩa hơn với Việt Nam và cả các nước trong khu vực.

PV: Xin cảm ơn ông về cuộc trao đổi!

Đỗ Thơm – Theo nguoiduatin.vn