Kẻ đứng sau vụ thảm sát Thiên An Môn 1989 (phần 1)

Home » Thế giới, Tiêu biểu sideshow » Kẻ đứng sau vụ thảm sát Thiên An Môn 1989 (phần 1)

Kẻ đứng sau vụ thảm sát Thiên An Môn 1989 (phần 1)

Tin Đa Chiều - Đăng ngày: 3:12 PM - 05/06/2016 / 0 Ý kiến

Like page ở đây

Mặc dù Trung Quốc luôn khẳng định không có ai bị chết vào năm 1989, nhưng các số liệu đều ước tính cho thấy có khoảng 3.000 người bị chết tại quảng trường Thiên An Môn, mới đây nhất tình báo Mỹ đã tìm được tài liệu từ Trung Nam Hải cho thấy có 10.454 bị giết chết và hơn 30.000 người bị thương.

>> Tin tình báo tiết lộ hung thủ và số lượng nạn nhân trong vụ thảm sát Thiên An Môn 1989

>> Số phận người anh hùng chặn cả đoàn xe tăng tiến vào Thiên An Môn 1989

Vây kẻ nào là thủ phạm dẫn đến cuộc đàn áp đẫm máu này đối với sinh viên Bắc Kinh năm 1989?

Hôm qua (4/6/2016) là kỷ niệm tròn 27 năm sự kiện Thiên An Môn ngày 4/6/1989, tờ Apple Daily của Hồng Kông đã thực hiện chuyên đề phỏng vấn ông Chu Hạnh Thanh, cựu Phó Tổng biên tập báo Kinh tế Thế giới. Ông Chu kể lại chuyện tờ Kinh tế Thế giới đã nhóm lửa cho phong trào đòi dân chủ bùng nổ ngày 4/6/1989 và nội tình mâu thuẫn gay gắt giữa tòa soạn với ông Bí thư Thành ủy Thượng Hải Giang Trạch Dân.

Năm 1989, trong thời điểm phong trào sinh viên đòi dân chủ đang lên cao, tờ Kinh tế Thế giới đã có bài đưa tin chi tiết dài 5 trang kể về buổi tọa đàm tưởng nhớ ông Hồ Diệu Bang, trong đó có những câu nhạy cảm phê bình giới lãnh đạo cấp cao chính quyền Trung Quốc. Sau khi ông Giang Trạch Dân, Bí thư Thành ủy Thượng Hải đương nhiệm biết tin đã yêu câu ông Tổng biên tập Khâm Bản Lập phải cắt bỏ những nội dung nhạy cảm. Nhưng bài viết chưa bị cắt bỏ đã được phát hành rộng rãi, những ngôn từ sắc bén nhất đã được truyền ra khiến bầu không khí chính trị đặc biệt căng thẳng.

Ngay sau bài báo, ông Giang Trạch Dân đã đình chỉ chức vụ Tổng biên tập của ông Khâm Bản Lập. Ủy ban thành phố Thượng Hải đã cử Tổ công tác tới phụ trách ban biên tập, tước bỏ quyền tự chủ của tờ báo. “Chữ ký của tôi đã không còn tác dụng, phải có chữ ký của Tổ công tác mới được cho in ấn, còn Tổ công tác thì quyết tâm phải thay đổi hướng làm việc của tờ báo”. Nhưng ông Phó Tổng biên tập Chu Hạnh Thanh không muốn khuất phục nên đã làm trái ý Tổ công tác, trong một kỳ báo ông quyết định cho đăng tiêu đề trên trang nhất là“Chúng ta cần môi trường tự do để kể sự thật!”

Thái độ của ông Giang Trạch Dân đối với tờ Kinh tế Thế giới đã gây làn sóng bất bình trong giới báo chí trên khắp cả nước, một sự kiện chưa từng thấy kể từ khi xây dựng chính quyền Đảng Cộng sản Trung Quốc. Lúc này, phong trào dân chủ đã lan rộng sang nhiều lớp người khác.

Cuối cùng vào khoảng giữa tháng Năm, tờ Kinh tế Thế giới đã bị đình bản. Ông Chu nói: “Nếu tồn tại mà phải giả dối thì đi ngược lại giá trị tồn tại của công tác thông tin, như thế thà không tồn tại nữa còn hơn. Khi đó tôi đã nói: Thà làm ngọc nát chứ không làm ngói lành.”

Theo thông tin, trong sự kiện Thiên An Môn, ông Chu Hạnh Thanh đã không thể được đến hiện trường săn tin cùng đồng nghiệp mà phải ngồi tại văn phòng trông ngóng tình hình, khi đó ông đã tính đến trường hợp xấu nhất là quân đội sẽ thực hiện quản chế quân sự, thậm chí còn dùng súng đạn để xử lý…

Sau sự kiện Thiên An Môn, ông Khâm Bản Lập bị quản thúc rồi bị bệnh qua đời, còn ông Chu Hạnh Thanh thì bị loại khỏi hệ thống công chức. Sau này ông Chu Hạnh Thanh chuyển đến Hồng Kông và tiếp tục con đường làm báo, từng làm việc tại VOA, kiên trì đưa tin về tình hình nhân quyền và dân sinh ở Trung Quốc Đại Lục.

Trong sách “Sự thật về Giang Trạch Dân” ông cũng kể lại chi tiết về quá trình phát sinh và phát triển của phong trào Thiên An Môn, lột trần vai diễn của ông Giang Trạch Dân trong vở kịch lịch sử này.

Những rối loạn xã hội sau cải cách của Đặng Tiểu Bình

Đầu năm 1989, kế hoạch cải cách kinh tế của ông Đặng Tiểu Bình đã đem lại sức sống mới cho Trung Quốc, nhưng cũng gây ra những rối loạn trong xã hội. Tuy kinh tế Trung Quốc không ngừng phát triển, hàng hóa dồi dào, nhưng số thuế mà chính quyền Trung ương thu được từ các tỉnh lại giảm đi 1/3, còn lạm phát lên đến gần 20%. Ngày càng nhiều doanh nghiệp nhà nước phải đóng cửa khiến hàng chục triệu công nhân rơi vào cảnh thất nghiệp. Tình trạng này khiến cho nhóm lợi ích của thể chế cũ và mới ngày càng mâu thuẫn nhau gay gắt. Một nhóm người giàu lên nhờ giỏi làm buôn bán, trong khi vô số người thuộc các doanh nghiệp nhà nước trước đó bị mất các loại phúc lợi và chế độ hưu trí. Họ biến thành một lớp người mới trong xã hội. Khoảng cách giàu nghèo trong xã hội ngày càng tăng. Đặc biệt là nhân thời cơ cải cách, giới tham quan lợi dụng quyền hành trong tay cấu kết với gian thương, tình trạng bất công xã hội ngày càng lên cao…

Ngày 8/4, ông Hồ Diệu Bang (người được xem là thuộc phái có lương tâm trong Đảng) bất ngờ phát bệnh tim tại một cuộc họp của Bộ Chính trị, sau một tuần thì qua đời. Cái chết của ông Hồ Diệu Bang như giọt nước làm tràn ly.

Các trường đại học nổi tiếng như Bắc Kinh, Thanh Hoa, Sư phạm Bắc Kinh, Chính trị… đều tổ chức hoạt động tưởng niệm ông Hồ Diệu Bang. Hàng ngàn sinh viên tiến về quảng trường Thiên An Môn mang theo vòng hoa đặt trước Đài Kỷ niệm Anh hùng Nhân dân. Sinh viên trên toàn quốc hưởng ứng, tổ chức diễu hành và thỉnh nguyện quy mô lớn, những người đi đầu là các giáo sư tóc bạc trắng.

Hòa vào phong trào, hàng triệu người dân Bắc Kinh gồm các cán bộ cơ quan, các phóng viên báo chí ùa nhau kéo ra đường ủng hộ sinh viên. Phóng viên các cơ quan truyền thông Trung ương giơ biểu ngữ “Chúng ta cần sự thật”…

Phóng viên Nhân dân Nhật báo ung hộ phong trào sinh viên năm 1989 (Ảnh: Internet) — *Phóng viên Nhân dân Nhật báo ủng hộ phong trào sinh viên năm 1989. (Ảnh: Internet)*

Chỉnh đốn hoạt động đưa tin

Cùng với bài xã luận trên Nhân dân Nhật báo, một mồi lửa khác gây phẫn nộ trong dân chúng chính là hành động trấn áp của ông Bí thư Thành ủy Thượng Hải Giang Trạch Dân đối với tờ Thông tin Kinh tế Thế giới. Nó khiến một nhóm cán bộ kỳ cựu trong Đảng hạ quyết tâm phải dùng vũ lực để “ổn định” tình hình. Quá trình ông Giang Trạch Dân xử lý tờ Thông tin Kinh tế Thế giới đã làm hài lòng họ, hành vi này của ông Giang là bước ngoặt khiến phong trào lan rộng.

Bốn ngày sau khi ông Hồ Diệu Bang qua đời (ngày 19/4), các biên tập viên của tờ Kinh tế Thế giới đã tổ chức một buổi thảo luận. Ngày 20/4, Ban Tuyên truyền thành phố Thượng Hải được biết thông tin tờ Thông tin Kinh Thế giới sẽ mở chuyên mục kỷ niệm ông Hồ Diệu Bang. Bà Trưởng ban Tuyên truyền Trần Chí Lập liền thông báo cho ông Giang Trạch Dân biết. Chiều ngày 21/4, ông Phó Bí thư Thành ủy Thượng Hải Tăng Khánh Hồng đã cùng bà Trần Chí Lập tìm gặp ông Tổng Biên tập Khâm Bản Lập nói chuyện. Ông Khâm Bản Lập nói, chúng tôi sẽ đăng vài trang trong số mới này và sẽ cùng tạp chí “Quan Sát Mới” tổ chức tọa đàm về đồng chí Hồ Diệu Bang vào ngày 19/4 tại Bắc Kinh. Ông Tăng Khánh Hồng và bà Trần Chí Lập yêu cầu được xem bản in thử trước khi xuất bản. Khoảng 8:30 tối ngày hôm sau, sau khi ông Tăng Khánh Hồng xem qua số báo (kỳ 439) thì yêu cầu ông Khâm Bản Lập rút gọn còn 500 chữ, chủ đề tập trung vào những phát biểu của ông Đới Tinh và Nghiêm Gia Kỳ thuộc Viện Khoa học xã hội Trung Quốc.

Ông Khâm Bản Lập nói: “Xảy ra chuyện gì thì tôi chịu trách nhiệm, dù sao đồng chí Giang Trạch Dân cũng không xem qua bản in thử. Nếu có hậu quả gì thì Thành ủy và Ban Tuyên truyền cũng không chịu trách nhiệm.”

Ông Giang Trạch Dân cũng không ngờ ông Khâm Bản Lập lại cứng rắn như thế, liền cùng ông Tăng Khánh Hồng đưa chuyện đến ông Giám đốc danh dự của tờ báo là Uông Đạo Hàm. Có ông Uông Đạo Hàm ủng hộ, ông Giang Trạch Dân yêu cầu ông Khâm Bản Lập phải sửa bản in thử. Ông Uông Đạo Hàm cũng dùng nguyên tắc Đảng để gây áp lực với ông Khâm Bản Lập. Trong lúc ông Giang Trạch Dân và Uông Đạo Hàm đang khuyên ông Khâm Bản Lập thì phát hiện hàng trăm ngàn tờ báo đã in xong, có 400 tờ đã tung ra các sạp báo. Ngoài ra, một số lượng tương đương cũng đang được gửi tới Bắc Kinh, cuối cùng chỉ thu hồi lại được 20 ngàn tờ.

Sáng ngày 22/4, lễ truy điệu ông Hồ Diệu Bang được tổ chức tại Đại Lễ đường Nhân dân, Chủ tịch nước Dương Thượng Côn chủ trì nghi lễ, hầu hết các lãnh đạo cấp cao đều tham gia. Tại Thượng Hải, ông Giang Trạch Dân phản đối tưởng niệm ông Hồ Diệu Bang, nhưng mặt khác lại gửi vòng hoa đến lễ tưởng niệm tại Bắc Kinh.

Ngày 26/4, Nhân dân Nhật báo đăng bài xã luận cho rằng phải kiên quyết chống lại tình trạng rối loạn, bài viết đúng ý của ông Giang Trạch Dân, sau đó ông Giang triệu tập gấp cuộc họp kéo dài đến tận 1 giờ sáng, đề nghị phải có biện pháp quyết đoán. Cùng ngày, tại một hội nghị lớn với sự tham gia của hàng ngàn Đảng viên, ông Giang tuyên bố đình chỉ chức vụ lãnh đạo của ông Khâm Bản Lập và quyết định phải chỉnh đốn lại tờ Kinh thế Thế giới.

Ngày 27/4, ông Giang Trạch Dân điều “Tổ lãnh đạo chỉnh đốn thành phố Thượng Hải” do ông Lưu Cát và bà Trần Chí Lập phụ trách về làm nhiệm vụ tại tờ Kinh tế Thế giới. Bà Trần Chí Lập đã cho giải tán đội ngũ nhân viên của tờ báo, ngoài ra còn cấm biên tập viên không được tham gia hoạt động báo chí nữa.

Khi ông Khâm Bản Lập bị ung thư kỳ cuối không ra khỏi giường được nữa, bà Trần Chí Lập vừa đi đến phòng bệnh của ông Khâm Bản Lập vừa cười típ mắt. Nhiều người còn tưởng bà ta đến thăm bệnh, ai ngờ bà ta đến để đọc quyết định xử phạt kỷ luật Đảng ông Khâm Bản Lập. Xem ra, bà ta không những muốn ông già 70 tuổi này chết sớm mà còn muốn ông ta chết trong trạng thái bất an.

Câu chuyện ông Giang Trạch Dân và thân tín ra tay thô bạo với tờ Kinh tế Thế giới đã khiến hệ thống truyền thông khắp cả nước lên tiếng chỉ trích. Ngay ngày hôm sau đã diễn ra biểu tình quy mô lớn tại Thượng Hải yêu cầu phục hồi lại chức vụ cho ông Khâm Bản Lập và nêu cao khẩu hiệu tự do ngôn luận. Nhiều nhân sĩ nổi tiếng trong giới truyền thông và giới trí thức đã gọi điện cho ông Giang Trạch Dân yêu cầu phải thu hồi lại quyết định xử lý.

Trước tòa nhà hành chính thành phố, giới sinh viên tụ tập đông đúc hô vang khẩu hiệu, số sinh viên ước tính lên đến hơn 8000 người. Có thể nói là đợt biểu tình có quy mô lớn nhất của giới sinh viên Thượng Hải.

Sự kiện làm ông Giang Trạch Dân bắt đầu sợ hãi. Ông ta phải thừa nhận “hậu quả nghiêm trọng ngoài dự tính”. Thực tế, hành vi của ông Giang không những dẫn đến hoạt động thị uy ở Thượng Hải mà còn lan rộng ở cả Bắc Kinh.

Tối ngày 27/4, ông Giang Trạch Dân lo lắng gọi điện thoại hơn 40 phút cho ông Lý Nhuệ, cựu Phó Trưởng ban tổ chức Trung ương, khi đó là Ủy viên Ủy ban Tư vấn Trung ương. Ông ta cầu xin ông Lý Nhuệ nhờ bạn bè ở Bắc Kinh giúp đỡ, đồng thời cũng dò hỏi tình hình ở Bắc Kinh. Ông Giang còn than thở với ông Lý Nhuệ rằng bị suy sụp tinh thần.

Ngày 30/4, ông Tổng Bí thư Triệu Tử Dương đi thăm Triều Tiên trở về, ngay tối hôm đó ông Giang Trạch Dân và Tăng Khánh Hồng bay đến Bắc Kinh để báo cáo công việc với ông Triệu Tử Dương. Sau khi báo cáo xong, Giang hỏi ông Triệu: “Anh nghĩ thế nào chuyện em xử lý tờ Kinh tế Thế giới?”Triệu không đáp lại ngay mà hỏi lại: “Đồng chí thấy thế nào?”

Thấy ông Giang Trạch Dân ấp úng quanh co, ông Triệu Tử Dương hỏi tiếp: “Bây giờ không còn thời gian bàn về chuyện này.”

Nhưng ông Giang cầu khẩn: “Nếu anh không cho em biết ý kiến, em và đồng chí Tăng cũng không thể an tâm về Thượng Hải.”

Ông Triệu Tử Dương không còn cách nào đành nói: “Thành ủy Thượng Hải biến chuyện nhỏ thành chuyện lớn, tự đưa mình vào ngõ cụt”, dứt lời ông Triệu quay người bỏ đi. Theo người chứng kiến sự việc tiết lộ, khi đó ông Giang Trạch Dân mặt thẫn thờ, lặng người cả chục phút ngơ ngác nhìn theo hình bóng ông Triệu Tử Dương.

Dĩ nhiên, ông Triệu Tử Dương quá bất mãn với cách xử lý công việc của ông Giang, lời của ông Triệu thốt ra làm tâm trí ông Giang hoảng loạn. Bà Trần Chí Lập an ủi: “Nếu Trung ương truy cứu trách nhiệm hãy để mình em chịu cho, không liên quan đến anh”. Kể từ đó quan hệ giữa ông Giang và người phụ nữ này ngày càng thân mật. Sau đó ông ta còn đi khắp nơi dò la thông tin xem thái độ của các quan to trong Đảng như thế nào. Từ đây ông Giang biết được Trung ương cũng có nhiều chia rẽ, lời của ông Triệu Tử Dương không đại biểu cho tinh thần của Trung ương.

Thế rồi hơn 600 sinh viên (chủ yếu từ Đại học Bắc Kinh) bắt đầu đến quảng trường Thiên An Môn tuyệt thực kháng nghị, phóng viên các nước đặc biệt chú ý sự kiện này, họ chỉ trích ông Giang Trạch Dân phá hoại nền tảng pháp luật. Tại Thượng Hải, hơn 4000 sinh viên đến tụ tập trước Ủy ban thành phố yêu cầu ông Bí thư ra mặt. Nhưng ông Giang không dám xuất hiện. Thái độ của ông ta càng thúc đẩy tinh thần phản kháng của sinh viên. Tại buổi họp của Bộ Chính trị vào khoảng giữa tháng Năm, cuộc tranh luận trong nội bộ Đảng càng căng thẳng, ông Triệu Tử Dương tuyên bố, sự kiện tờ Kinh tế Thế giới do Thành ủy Thượng Hải gây ra, vì thế họ phải giải quyết. Việc ông Triệu Tử Dương công khai điểm danh ông Giang Trạch Dân, người được lòng ông Trần Vân và ông Lý Tiên Niệm, đã khiến bầu không khí trong Đảng càng thêm căng thẳng.

Một sự kiện nữa gây bối rối cho giới lãnh đạo Trung Quốc đương nhiệm khi đó là sự kiện ông Tổng thống Liên Xô Mikhail Gorbachev bay đến thăm Bắc Kinh…

Cuộc họp của Bộ Chính trị hoàn toàn thất bại, ông Triệu Tử Dương có lẽ cũng thầm dự tính được sắp tới sẽ phải đối diện với chuyện gì, ông tiến vào quảng trường Thiên An Môn nhìn những sinh viên tuyệt thực mà không cầm được nước mắt. Khoảng 10 giờ tối hôm đó, ông Lý Bằng lên tiếng nhắc lại lập trường của Trung ương Đảng sẽ “trừng phạt nghiêm những đối tượng muốn làm loạn”. Nửa đêm hôm đó, một hồi còi lớn vang lên tuyên bố lệnh giới nghiêm tại quảng trường Thiên An Môn.

Vào 2 giờ sáng ngày 20, không lâu sau khi nói chuyện với ông Lý Bằng, ông Giang Trạch Dân lập tức cho đánh điện báo biểu thị thái độ kiên quyết ủng hộ lập trường của Trung ương. Động thái kịp thời của ông Giang rất được lòng những nguyên lão trong Đảng, họ cảm thấy như tìm được người “thay ca” đáng tin cậy. Vào ngày 20/5, các nguyên lão đã họp và có quyết định, ông Giang Trạch Dân sẽ trở thành Tổng Bí thư trong nhiệm kỳ mới.

Kẻ hưởng lợi nhiều nhất nhờ thảm sát Thiên An Môn

Vào một ngày gần cuối tháng 5/1989, một người đàn ông mặc đồ màu xám, tóc chải mượt về phía sau bước ra khỏi chiếc máy bay tại sân bay quân dụng phía nam Bắc Kinh, sau đó bước lên một chiếc xe Santana màu đen đến đón đi. Ông ta được thông báo đến gấp văn phòng Trung ương để dự họp. Tình thế chính trị kỳ lạ khi đó khiến ông thấp thỏm lo lắng. Cách xử lý của ông ta đối với tờ Kinh tế Thế giới đã gây làn sóng kháng nghị từ khắp nơi, làm cả thế giới chú ý. Người đàn ông này có lẽ thầm cảm thấy hành trình đến Bắc Kinh lần này dữ nhiều lành ít. Vợ ông ta càng lo lắng hơn, khi tiễn ông đi đã ôm đầu than khóc. Người đó chính là Bí thư Thành ủy Thượng Hải đương nhiệm Giang Trạch Dân. Đến Bắc Kinh, ông Giang được thông báo sẽ gặp ông Đặng Tiểu Bình ở căn biệt thự tại Tây Sơn – Bắc Kinh.

Ông Giang Trạch Dân đã 63 tuổi, vốn dự tính sau hai năm công tác nữa sẽ nghỉ hưu, sau đó sẽ đến giảng dạy tại Đại học Giao thông Thượng Hải, ngôi trường cũ của ông ngày xưa. Nhưng không ngờ, ông Đặng Tiểu Bình lại giao cho chức Tổng Bí thư khiến ông Giang Trạch Dân hoàn toàn bất ngờ, vậy là ông Giang trở thành người được hưởng lợi nhiều nhất trong sự kiện Thiên An Môn.

Tại buổi gặp, ông Đặng Tiểu Bình đã khen ngợi cách xử lý của ông Giang đối với tờ Kinh tế Thế giới, đồng thời nói công tác đón tiếp Gorbachev ở Thượng Hải làm tốt hơn ở Bắc Kinh. Lúc này ông Giang thở phào nhẹ nhõm, trong lòng thầm nghĩ thật may đã không nghe lời ông Triệu Tử Dương, nếu không hậu quả không biết như thế nào.

Ông Đặng Tiểu Bình quan sát nét mặt phức tạp của ông Giang Trạch Dân rồi nói có nhiệm vụ quan trọng muốn ông hoàn thành. Đặng muốn Giang đón ông Vạn Lý (Ủy viên trưởng Đại hội đại biểu Nhân dân toàn quốc) trong chuyến đi thăm Canada về nước trước thời hạn dự tính. Họ sẽ cho máy bay chở ông Vạn Lý đáp xuống Thượng Hải, nhiệm vụ của ông Giang là khuyên ông Vạn Lý chấp nhận chủ trương của các nguyên lão, nếu không thì không cho về Bắc Kinh. Ông Đặng Tiểu Bình giải thích, do khi đó có 57 Ủy viên Thường vụ Đại hội đại biểu Nhân dân toàn quốc yêu cầu mở Hội nghị thảo luận về tuyên bố của ông Lý Bằng liên quan tính hợp pháp của lệnh giới nghiêm ở Bắc Kinh. Nếu để ông Vạn Lý về kinh chủ trì hội nghị thì tình hình vô cùng bất lợi cho họ và cục diện rất khó kiểm soát. Tâm trạng ông Giang vừa mới nhẹ nhõm lại bị kéo căng lên, vì ông ta biết nhiệm vụ lần này không dễ hoàn thành.

Dường như ông Đặng Tiểu Bình nhận ra tâm trạng của ông Giang nên đã thầm nói bóng gió đây là thử thách đầu tiên của Trung ương đối với ông, nếu hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ sẽ là bước ngoặt quan trọng trong sự nghiệp chính trị. Nghe xong, tâm trạng ông Giang vừa khẩn trương vừa phấn chấn, nhưng ông ta cũng hiểu chỉ cần sơ xuất nhỏ là tiền đồ sẽ tan tành.

Ngày 23/5, Giang trở lại Thượng Hải, khoảng 3 giờ chiều ngày 25/5, máy bay chở ông Vạn Lý đáp xuống sân bay Thượng Hải, ông Giang ra đón và chuyển lại bức thư của ông Đặng Tiểu Bình. Ông Vạn Lý là bạn chơi bài brit của ông Đặng, trong thư ông Đặng cầu xin ông Vạn Lý niệm tình bạn bè giúp đỡ trong thời khắc quan trọng này.

6 ngày ở lại Thượng Hải là 6 ngày đau khổ của ông Vạn Lý, ông Giang được ra lệnh phải giữ ông Vạn Lý ở lại Thượng Hải. Ngày 27/5, ông Vạn Lý đã lên tiếng chấp nhận với lệnh giới nghiêm. Hành động áp bức của ông Giang đối với ông Vạn Lý, về mặt chiến lược chính là đã chặt đứt cánh tay của ông Triệu Tử Dương.

Cùng ngày 27/5, ông Đặng Tiểu Bình mời 8 vị nguyên lão cùng họp để quyết định chức vụ Tổng Bí thư. Ban đầu ông Đặng Tiểu Bình đề nghị ông Kiều Thạch và Lý Thụy Hoàn, nhưng việc ông Trần Vân đưa thêm ông Giang Trạch Dân vào danh sách, và ý kiến của ông Lý Tiên Niệm cùng ông Bạc Nhất Ba là bước ngoặt quan trọng để ông Đặng Tiểu Bình chọn dùng ông Giang Trạch Dân. Ông Lý Tiên Niệm nói: “Giang Trạch Dân tuy thiếu kinh nghiệm làm việc ở Trung ương nhưng là người có đầu óc chính trị, đang ở độ tuổi sung sức, có thể tín nhiệm được.”

Vậy là Giang lên đỉnh sự nghiệp chính trị, trở thành kẻ được lợi lớn nhất trong sự kiện thảm sát tại Thiên An Môn.

Ngày 30/5, khi phụng mệnh bí mật vào kinh, ông Giang cũng không biết số phận mình sẽ như thế nào. Trong lúc đang nằm nghỉ thì ông ta được thư ký của ông Trần Vân đến thông báo: “Đồng chí Trần Vân đang chờ anh”. Buổi nói chuyện của ông Trần Vân với ông Giang ngắn gọn, ông Trần Vân nói thẳng: “Đồng chí Đặng Tiểu Bình nhờ tôi nói với anh, anh sẽ đến làm việc ở Trung ương, thay thế đồng chí Triệu Tử Dương”. Ông Giang im lặng không nói lời nào, ông ta lo trong thời khắc quan trọng này chỉ cần lỡ một lời sẽ hỏng tất cả. Trước khi đến Bắc Kinh, ông được nghe kể đã có buổi họp giữa các nguyên lão và ông Đặng Tiểu Bình. Ông Trần Vân là người đề xuất cho ông Giang lên thay. Ông Trần Vân thì được ông Lý Tiên Niệm kể cho biết, ở Thượng Hải có ông Giang Trạch Dân rất trung với Đảng, thái độ trong hành động lần này cũng khá kiên quyết. Nhưng ông Giang Trạch Dân cũng không biết thái độ của lãnh đạo Trần Vân đối với mình như thế nào, chỉ im lặng lắng nghe mà không dám nói gì.

Sau đó ông Giang lại đến gặp ông Lý Tiên Niệm, lần này nhẹ nhàng hơn nhiều. Sau khi ông Lý Tiên Niệm hỏi tình hình ở Thượng Hải mới nói: “Anh Tiểu Bình nói cậu không phải đi vội, mọi quyết định là do đồng chí Tiểu Bình, vì thế anh ấy sẽ tìm cậu nói chuyện”. Lúc này ông Giang Trạch Dân biết công lao mình ve vuốt lãnh đạo Lý Tiên Niệm thật không uổng phí, nhưng ông ta nhớ lời của ông Tăng Khánh Hồng căn dặn hãy “nghe nhiều nói ít”. Vì thế, ngoài trả lời những câu ngắn gọn, ông Giang chỉ khẽ khom người làm dáng cung kính nghe lời.

Sau khi trở lại phòng nghỉ ngơi, ông Giang nhanh chóng gọi điện về Thượng Hải. Cuộc gọi đầu tiên là cho ông Tăng Khánh Hồng, mưu sĩ quan trọng của ông ta. Ông Giang nói: “Có lẽ tôi chưa thể về được”.

Tăng hỏi gấp: “Không phải anh nói đi vài ba ngày thì trở về sao?”

Ông Giang đáp: “Tôi phải ở đây làm nhiệm vụ, ngày mai anh đến đây một chuyến”.

Cuộc điện thoại thứ hai, ông ta gọi cho ông Uông Đạo Hàm, nói: “Sau này phải nhờ anh giúp đỡ nhiều hơn.”

Cuộc điện thoại thứ ba là gọi cho người vợ Vương Dã Bình, dặn chuẩn bị lên đường đến Bắc Kinh, nhưng bà Vương Dã Bình không có thái độ gì rõ ràng.

Đại cuộc đã định. Khoảng 8 giờ tối, ông Giang được mời đến tiệc chiêu đãi được tổ chức tại lễ đường Đại hội đại biểu Nhân dân toàn quốc. Lúc này ông ta vẫn còn tưởng như đang nằm mơ.