Theo giới phân tích, cuộc khủng hoảng ngân sách Hoa Kỳ làm tổn hại hình ảnh và độ tin cậy của nước Mỹ, nhưng Trung Quốc và Nhật Bản – hai chủ nợ lớn nhất của Mỹ – vẫn phải tiếp tục mua trái phíếu của Washington, cho dù Bắc Kinh có thể khai thác cơ hội này để tìm kiếm ưu thế cho đồng nhân dân tệ.

Trước khi Quốc hội Mỹ đạt được thỏa thuận về việc nâng trần nợ công chấm dứt cuộc khủng hoảng ngân sách, Nhật Bản và Trung Quốc liên tục đưa ra các cảnh báo về khả năng vỡ nợ của Mỹ, có thể trở thành thảm họa cho nền tài chính toàn cầu. Bởi, Tokyo và Bắc Kinh – hai quốc gia đứng đầu thế giới về lượng dự trữ trái phiếu đô la, với khoảng 2.400 tỷ đô la – có nguy cơ trở thành hai nạn nhân đầu tiên của cuộc khủng hoảng Mỹ. 

Theo nhật báo Úc The Australian, trong bối cảnh chính quyền Mỹ có khả năng vỡ nợ, « chính quyền Trung Quốc hy vọng đồng nhân dân tệ của họ có thể được sử dụng nhiều hơn trong dự trữ ngoại tệ thế giới ». Tân Hoa Xã, hãng thông tấn Nhà nước Trung Quốc, kêu gọi « một thế giới phi Mỹ hóa », trong khi Global Times – nhật báo tiếng Anh của chính quyền Trung Quốc – đả kích « độ tin cậy thấp của nước Mỹ », đe dọa vị thế siêu cường của nước này. 

Tuy nhiên, cuộc khủng hoảng ngân sách công Hoa Kỳ cho thấy một nghịch lý là, ngay cả khi độ tin cậy của Hoa Kỳ có bị suy giảm nặng nề, Trung Quốc và Nhật Bản vẫn phải tiếp tục mua trái phiếu của Mỹ. Kinh tế gia Susumu Doihara, Viện nghiên cứu NLI ở Tokyo, nhận định trái phiếu của Ngân hàng trung ương Hoa Kỳ vẫn giữ được giá trị dự trữ như một ngoại tệ số một « vì không có giải pháp thay thế nào khác ». Chuyên gia kinh tế Nhật Bản khẳng định : « Nếu Nhật Bản quyết định bán các trái phiếu Mỹ, thì Tokyo sẽ mua gì để thế vào ? Hiện tại Tokyo đã sở hữu một lượng trái phiếu lớn bằng euro », về phần Trung Quốc, « các trái phiếu Trung Quốc chỉ có thể bắt đầu có giá, nếu như Trung Quốc trở thành một nền kinh tế ổn định, nhưng điều này chưa trở thành hiện thực trong thời gian trước mắt ». 

Cách đây hai tuần, vào lúc khủng hoảng ngân sách Mỹ vừa bắt đầu, Bộ trưởng Tài chính Nhật Taro Aso tuyên bố, tình trạng bất định của nền kinh tế Mỹ có thể khiến Tokyo phải quyết định bán đô la và mua yen về, khiến cho giá đồng yen tăng cao, mà điều này không tốt cho nền kinh tế Nhật Bản, mà tăng trưởng một phần quan trọng dựa vào đồng yen được giữ ở giá thấp. 

Như vậy, cho đến nay, bất chấp khủng hoảng, vị thế số một thế giới của đồng đô la vẫn không có đối thủ thực sự, trong khi mà đồng yuan không được hoán đổi trực tiếp với đa số các đồng tiền mạnh của thế giới. 

Dù sao, tờ Global Times cũng nhấn mạnh rằng Bắc Kinh có thế mạnh trong cuộc chơi tài chính thế giới, bởi Trung Quốc « sở hữu một khối lượng khổng lồ các món nợ của Hoa Kỳ, khiến cho Bắc Kinh có được một trọng lượng đáng kể trong cán cân sức mạnh ». 

Về phần Nhật Bản, đồng minh lớn của Hoa Kỳ, thỏa thuận ngân sách công được Quốc hội Mỹ thông qua vào phút chót, được đón nhận một cách dè dặt. Theo một số kinh tế gia, thỏa thuận này chỉ trì hoãn lại mâu thuẫn, chứ không giải quyết được thực sự vấn đề, và thế giới có thể sẽ phải một lần nữa bất lực chứng kiến các xung đột trong Quốc hội Mỹ, tác động đến sự ổn định tài chính của toàn thế giới. Bộ trưởng Tài chính Nhật Bản cảnh báo cuộc khủng hoảng ngân sách của Mỹ có thể có những hậu quả nghiêm trọng đối với kinh tế toàn cầu.

Một cuộc thăm dò do Reuters thực hiện, với sự tham gia của hơn 70 nhà kinh tế (từ ngày 11 đến 17/10/2013), đưa ra dự báo, theo đó, triển vọng tăng trưởng GDP của Hoa Kỳ trong quý 4 này là 2,3%. Theo một số ước tính, đợt khủng hoảng ngân sách 16 ngày vừa qua có thể khiến kinh tế Hoa Kỳ mất 0,3% tăng trưởng trong quý 4.

Trọng Thành

Theo rfi

Các bài viết liên quan:

IMF: Mỹ vỡ nợ sẽ khiến kinh tế toàn cầu lao đao Xuất khẩu thủy sản vào Nga phấn đấu đạt 100 triệu USD Nhật, Mỹ có thể trình vấn đề đất hiếm lên WTO “Kiểm toán EVN, TKV đáp ứng yêu cầu nền kinh tế” Quốc phòng Mỹ điều tra hàng điện tử giả của Trung Quốc Kinh tế Việt Nam có nguy cơ lệ thuộc Trung Quốc World Bank: Tăng trưởng VN sẽ còn tụt ‘Nợ công của VN tiến rất nhanh’