Home » Tiêu biểu sideshow, Xã hội » Thực trạng vấn nạn chạy trường hiện nay
Hiện nay chạy trường đang là vấn nạn của các bậc phụ huynh. Một cuộc thăm dò của Báo Dân Trí giành cho các bậc phụ huynh có kết quả như sau:

>> Vì sao học sinh Phần Lan giỏi nhất?

KHAO SAT DAN TRI (4)

Với 62% đọc giả xác nhận phải chạy trường cho con, cho thấy đa số phụ huynh phải lo về vấn đề này, và đây thực sự đã trở thành vấn nạn.

Tại Tp.HCM, quận 1 được xem là địa bàn có nhiều trường học tốt, nên luôn có những đợt sóng ngầm từ các phụ huynh muốn chuyển con em mình tới những trường được coi là danh tiếng nơi đây để học.

Một lãnh đạo Phòng Giáo dục quận 1 cho Báo Sài Gòn Giải Phóng biết: “Mặc dù quận có khá nhiều trường tiểu học tốt nhưng không hiểu sao phụ huynh cứ “chạy” vào vài ba trường ở trung tâm như: Nguyễn Bỉnh Khiêm, Lê Ngọc Hân, Hòa Bình, Trần Quang Khải, Nguyễn Du… Nếu không chạy được cách này họ chuyển qua cách khác. Chính vì thế một vài trường luôn phải đối mặt với áp lực sĩ số. Trước mỗi mùa tuyển sinh chúng tôi đều có họp bàn và thống nhất với nhau (từ trưởng phòng cho đến hiệu trưởng) tuyệt đối thực hiện nghiêm chính sách tuyển sinh, hạn chế tối đa tình trạng học sinh trái tuyến đổ về, em nào hộ khẩu tại địa bàn chưa qua 3 năm tuyệt đối không nhận. Tuy nhiên, hiện tượng trên vẫn không mấy thuyên giảm vì một bộ phận phụ huynh vẫn quá mê tiếng một vài trường.”

Vậy ý kiến của lãnh đạo Sở Giáo dục thành phố thế nào, ông Nguyễn Tiến Đạt, Phó Giám Sở GDĐT Tp.HCM cho Báo Sài Gòn Giải Phóng biết: “Mặc dù ngành giáo dục Tp.HCM không ngừng chống chạy trường, nhưng vấn nạn này luôn diễn ra một cách âm thầm. Đặc biệt là đầu cấp 1, nhiều phụ huynh có tâm lý bằng mọi giá phải cho con vào học ở những trường có tiếng tăm đã tạo ra một làn sóng chạy trường ngày càng rộng. Mỗi mùa tuyển sinh chúng tôi đều quán triệt chặt chẽ từ trên xuống về phương án tuyển sinh. Đặc biệt, hiệu trưởng không được quyền quyết định việc nhận hồ sơ trái tuyến mà phải do hội đồng tuyển sinh nhà trường quyết định. Trong thực tế, bất cứ giải pháp tuyển sinh nào cũng sẽ bị phụ huynh “lách” và “chạy”. Từ việc chạy hộ khẩu cho đến chạy mối quan hệ”.

Minh họa: A.Dũng

Minh họa: A.Dũng

Vậy vì sao phải chạy trường?

GS Nguyễn Lân Dũng cho Báo Văn Nghệ Quân Đội biết: “Nguyên nhân thứ nhất là do hoàn cảnh địa lý. Có khi nhà học sinh chỉ cách trường 500m nhưng lại phải đi học ở trường cách nhà hơn 5000m. Vì theo quy định hộ khẩu (đăng ký quận nào thì học quận ấy) là rất máy móc. Tôi đã từng nghe có ông bố kể là ông tan sở lúc 17h, trong khi đó trường con ông tan học lúc 16h30. Ông đi từ chỗ làm việc đến trường đón con mất 1h30. Như vậy là thời gian từ 16h30 đến 18h trẻ phải đứng một mình bơ vơ, mà thời buổi hiện nay có rất nhiều cạm bẫy. Trẻ đứng ở cổng trường một mình, ăn uống quà cáp mất vệ sinh, còn có thể gặp phải bạn bè xấu, gặp phải những kẻ lừa đảo, bắt cóc… Toàn là những chuyện nguy hiểm cả. Không có lý gì một ông bố dùng xe máy đi đón con mà phải mất 1h30 mới đến được chỗ con mình theo học. Những vấn đề này ngành giáo dục phải quan tâm để làm sao giảm thiểu được tối đa những bất cập rất vô lý này.

Nguyên nhân thứ hai là giao thông. Giao thông hiện nay quá nguy hiểm đối với việc đến trường của học sinh. Học sinh đi học vừa mất nhiều thời gian, vừa dị đe dọa bởi tai nạn giao thông. Chúng ta cần phải cải tiến hệ thống xe buýt. Ở nước ngoài xe buýt là phương tiện đi lại rất hữu hiệu nhưng ở ta thì vừa nguy hiểm, lại vừa bất tiện. Tôi từng đến Côn Minh và rất ấn tượng với hệ thống giao thông ở đây. Côn Minh thì có khác gì Hà Nội của ta, vậy mà tại sao giao thông của họ lại làm tốt như thế! Trên đường không có một cái xe máy nào, hai bên là làn đường xe đạp và người đi bộ, còn ở giữa là hệ thống xe buýt, mà cứ một hai phút lại thấy có một chuyến. Mình đã sai ở chỗ là nhập xe buýt sau khi nhập xe máy. Xe máy tràn lan trên đường rồi mới nhập xe buýt. Đường đông quá, xe buýt không chạy được. Chuyện xe buýt vượt ẩu gây tai nạn; xe buýt chạy quá chậm; xe buýt chất lượng kém phả khói đen xì mặt đường, ngợp cả mắt là chuyện xảy ra hàng ngày. Xe buýt đâm chết người có lẽ chỉ có ở nước ta mà thôi. Khi xe máy vào loại đông nhất thế giới thì việc khắc phục giao thông là vô cùng khó. Đảm bảo an toàn đi lại cho học sinh rất quan trọng, nhất là với lớp trẻ nhỏ”.

Hiệu trưởng của một trường tiểu học ở Hà Nội cho Báo Dân Trí biết: “Vấn nạn chạy trường là nhu cầu tất yếu của xã hội. Gia đình nào cũng mong muốn con cái được học tập những ngôi trường tốt, giàu thành tích… Chính vì thế nó đã tạo một cơn “sốt” mỗi khi tuyển sinh vào lớp 1. Sai lầm của phụ huynh đó là chỉ quan tâm chọn trường mà quên mất yếu tố để giúp con mình học tốt đó chính là giáo viên”.

Lý giải vấn đề này, ở một góc độ khác có người cho rằng, “do mật độ phân bố dân cư không đều, thường tập trung ở những khu đô thị mới nên áp lực tuyển sinh đè nặng lên các trường công lập quanh khu vực” (theo Báo Dân Trí).

Vậy còn phía nhà trường và giáo viên suy nghĩ về vấn đề này thế nào? Đọc giả Trần Chung, một giáo viên chia sẻ với báo dân trí: “Tôi cũng là một giáo viên, tôi thấy không phải ngành giáo dục tiêu cực mà do chính các phụ huynh tạo nên cơn “sốt” đó. Ngày trước, chúng tôi đi học làm gì có trường chọn như bây giờ mà vẫn học giỏi, vẫn thành đạt. Chẳng qua một số nhà giàu đua nhau, làm cho các gia đình khác phải theo mệt. Thiết nghĩ, trường điểm đâu phải các thầy cô 100% đều như mong muốn của phụ huynh. Mong các phụ huynh tỉnh táo hơn khi chọn trường cho con học”.

Hệ lụy của việc chạy trường

Mỗi khi vào năm học mới, nhiều bậc phụ huynh thấp thỏm lo âu, vắt óc lo cho con có tên trong trường học.

Theo báo Đại Đoàn Kết cho biết thì ở địa bàn thủ đô Hà Nội, giá để chạy vào trường chuyên lớp 6 Hà nội là trên 5.000 đô la, lớp 6 trái tuyến trường có tiếng là 1.500 đô la, chạy vào lớp chọn trường có tiếng là trên 2.000 đô la, Lớp chọn trường thường trên dưới 1 ngàn đô tùy chất lượng trường lớp, Chạy vào lớp 1 trường tốt lên tới 4-5 ngàn đô.

Trong bản “Báo cáo tham nhũng toàn cầu về giáo dục” của Tổ chức Minh bạch Quốc tế (TI) thì ở Việt Nam tham nhũng tuyển sinh phổ biến ngay ở cấp 1, với số tiền chạy trường là 3.000 đô la để được học một trường tiểu học danh tiếng, và 300 đến 800 đô la để học trường tiểu học bậc trung.

Tác động lớn nhất của việc chạy trường là gây ra bất bình đẳng trong giáo dục vì những học sinh nghèo có thể bị gạt ra khỏi trường dù là học đúng tuyến, hoặc sẽ bị phân biệt đối xử vì không có khả năng hối lộ.

Phụ huynh nhiều khi cũng vì ganh đua với bạn bè mà chạy trường cho con, không để ý đến khả năng và học lực của con.

Đọc giả Thế Huynh chia sẻ trên Báo Dân Trí rằng: “Đây đích thị là tham nhũng trong giáo dục, nó góp phần làm hỏng nhân cách con người ngay từ khi còn ngồi trên ghế nhà trường, hủy hoại nền giáo dục nước nhà, làm tăng các nguy cơ tệ nạn khác như đấu đá, tranh giành, hối lộ. Tôi nghĩ cơ quan điều tra cần vào cuộc, đưa ra ánh sáng các nhà sư phạm biến chất, mất chất để xử lý trước pháp luật làm gương, lấy lại sự trong sạch trong ngành được coi là cao quý: Trồng người”.

Nhận xét về bản báo cáo này của Tổ chức Minh bạch Quốc tế, GS Nguyễn Minh Thuyết, nguyên Phó Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa – Giáo dục – Thanh thiếu niên và Nhi đồng của Quốc hội, cho rằng “chạy trường ở Việt Nam không phải là chuyện lạ nhưng chưa có ai điều tra rõ ràng. Nó xảy ra ở tất cả cấp học từ mầm non tới trung học phổ thông, còn ĐH thì khó hơn. Con số 3.000 USD là có thể có, còn 1.000 – 2.000 USD thì tôi đã nghe từ mấy năm trước rồi” 

Báo Petrotimes cho biết “PGS Văn Như Cương – Hiệu trưởng Trường THPT Lương thế Vinh, Hà Nội – thừa nhận chuyện “chạy trường” 1.000-3.000 USD là có thật. Ông cho biết nhiều phụ huynh sẵn sàng bỏ tiền “chạy” cho con để có thể vào được một trường tốt.”

GSTS Nguyễn Lân Dũng trao đổi với Báo Văn Nghệ Quân Đội: “Hiện tượng chạy trường liên quan rất nhiều đến trường lớp. Trường lớp ở đây thuộc về hai yếu tố: yếu tố thứ nhất là chất lượng thầy giáo cô giáo; yếu tố thứ hai là cơ sở vật chất. Cơ sở vật chất đảm bảo cho trẻ em được học thoải mái, đủ ánh sáng, an toàn đi lại, có sân chơi, có học sinh ngoan, có bạn bè tốt… Khi sự chênh lệch về trường lớp quá lớn thì sẽ rất khó tránh khỏi tình trạng “chạy” trường. Chính vì thế muốn giải quyết được nạn chạy trường thì chúng ta phải tiến hành làm liền một lúc hai việc là giải quyết chuyện tăng số lượng trường lớp phù hợp với việc tăng dân số và làm thế nào để chất lượng giảng dạy trong các trường tương đối đồng đều với nhau.

Chạy trường làm khổ cho mọi người: khổ bố mẹ, khổ các thầy cô giáo và khổ cả cho các em học sinh. Thí dụ có em thích học tiếng Anh nhưng bố mẹ lại bắt học tiếng Pháp vì thi vào trường tiếng Pháp sẽ có ít học sinh thi hơn và khả năng đỗ cũng sẽ cao hơn. Ở ta hiện nay số lượng trường lớp chưa đạt chuẩn về cơ sở vật chất còn khá nhiều. Tôi xem ti vi thấy còn có nhiều trường học thiếu ánh sáng, thiếu nhà vệ sinh. Thiếu chỗ đi vệ sinh thì các em phải nhịn mà điều đó sẽ rất có hại cho sức khỏe. Không thể hiểu được những người lãnh đạo giáo dục các cấp nghĩ gì khi trường học không có nhà vệ sinh hoặc để những nhà vệ sinh quá bẩn, quá trống trải. Chính vì vậy không thể tồn tại quá lâu những trường học yếu kém về cơ sở vật chất cũng như về chất lượng giảng dạy. Bởi sự yếu kém này là nguyên nhân dẫn đến nạn chạy trường như hiện nay.

Ảnh hưởng của chạy trường đối với ngành giáo dục và xã hội là rất nghiêm trọng. Nó làm cho chất lượng giáo dục đi xuống, nó ảnh hưởng đến đạo đức, lối sống của nhiều thế hệ tương lai…”

Không nên phong trường điểm

TS Nguyễn Thị Qúy (viện phó Viện Nghiên cứu giáo dục, Trường ĐH Sư phạm TP.HCM) phát biểu trên Báo Tuổi Trẻ rằng: “Tôi nghĩ không nên phân biệt đẳng cấp trong giáo dục. Việc đào tạo nhân tài nên giao cho những trường chuyên ở cấp THPT – cấp học mà HS đã định hình rõ rệt hướng năng khiếu của mình; còn cấp tiểu học, THCS không cần đến trường chuyên hay trường chất lượng cao, trường trọng điểm. Về phía phụ huynh cũng không nên quá lo lắng “nếu không được học trường điểm thì con mình sẽ không thể học tốt”. Thực tế đã chứng minh có rất nhiều em đạt kết quả cao trong các kỳ thi HS giỏi quốc gia, HS giỏi cấp TP nhưng không phải là HS của trường điểm”.

Thấy gì từ nền giáo dục Phần Lan

Năng lực học tập của học sinh Phần Lan đã thu hút các chuyên gia giáo dục từ 65 quốc gia, kể cả nền giáo dục hàng đầu thế giới như Mỹ đến tìm hiểu khám phá nền giáo dục đất nước này, và phát hiện ra nhiều điểm thú vị đáng học hỏi :

Ở Phần Lan không hề có trường chuyên, lớp chọn. Hầu như chẳng có những kỳ kiểm tra, phụ huynh thì không phải vật vã về trường lớp và trẻ em chỉ đi học khi bước sang 7 tuổi.

Các nhà giáo dục Phần Lan tin rằng thành tích giáo dục của họ tốt là nhờ tập trung cho học sinh yếu, chứ không phải là chăm lo cho học sinh giỏi để chúng vượt hẳn lên các bạn khác. Lý tưởng mà họ muốn thực hiện là các học sinh xuất sắc có thể giúp các bạn học trung bình mà không làm tổn hại tới thành tích của chính các em.

Từ giáo dục của Phần Lan có thể thấy rằng ở đấy không hề có trường chuyên lớp chọn, nền giáo dục hướng đến học sinh yếu kém, nên phụ huynh không hề phải lo lắng con em mình học không tốt, cũng chẳng có vấn nạn chạy trường dẫn đến tệ nạn tham nhũng trong giáo dục như ở Việt Nam.

Trước thực tế tham nhũng tràn lan trong giáo dục, tổ chức Minh bạch quốc tế muốn gửi thông điệp: “Giáo dục thế hệ trẻ sẽ không thể thành công khi tham nhũng làm hư hỏng các trường phổ thông và đại học”.

Ngọn Hải Đăng

Theo daikynguyenvn


01 ý kiến dành cho “Thực trạng vấn nạn chạy trường hiện nay”

  1. Hihi 25/12/2014

    Ước gì nhà lanh dạo giáo dục thể hiện bản lĩnh đổi nền GD Việt Nam theo nước phát triển, bgio họ dang dạy con em ta trong các trường quốc tế ở Việt Nam! Đờ, “CHỉ cần làm theo thoi”. LDGD Việt Nam bảo thủ, yếu kém , nén ko dám làm khác

    Reply

Ý kiến bạn đọc