Một loài thằn lằn chưa từng được ghi nhận trong sách báo khoa học đã được phát hiện trong một nhà hàng tại Việt Nam.

Nhông cát trinh sản được phát hiện tại Bà Rịa - Vũng Tàu - Ảnh: National Geographic

Theo cách diễn tả của người Pháp, đó là “điều ngạc nhiên trong ngày”. Dưới con mắt của khoa học gia, một món ăn bình dân trong nhà hàng tại Việt Nam hóa ra lại là một loài thằn lằn chưa bao giờ được biết đến trước đây. Loài thằn lằn mới được phát hiện có tên là Leiolepis ngovantrii, tên tiếng Việt là “nhông cát trinh sản” theo lời nhà khoa học Ngô Văn Trí. Loài chỉ toàn con cái này tự nhân giống theo dạng vô tính, không cần sự có mặt của con đực, và chỉ xuất hiện tại miền Nam Việt Nam. Đây là lần đầu tiên một loài thằn lằn được đặt theo tên nhà khoa học Ngô Văn Trí, dù trước đây anh từng có công phát hiện hơn 16 dòng thằn lằn khác nhau.

Khoảng 1% loài thằn lằn có thể duy trì nòi giống qua sinh sản đơn tính, có nghĩa là con cái tự động rụng trứng và nhân giống vô tính để sản sinh ra hậu duệ mang cùng đặc điểm di truyền. Nhông cát trinh sản đã được “vua thằn lằn” Ngô Văn Trí, công tác tại Phòng Công nghệ và quản lý môi trường thuộc Viện Sinh học nhiệt đới, phát hiện trong một nhà hàng tại tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu. Nhận thấy đặc điểm bất thường của loài nhông này, chuyên gia Ngô Văn Trí đã gửi những bức hình của chúng cho đồng nghiệp là nhà nghiên cứu bò sát L.Lee Grismer của Đại học La Sierra tại California (Mỹ), cùng con trai của ông này là Jesse Grismer tại Đại học Kansas. Sau khi quan sát, hai cha con ông Grismer nghi ngờ có thể đây là loài nhông cát chỉ toàn con cái, thuộc giống Leiolepis.

Phấn khích trước suy đoán trên, hai nhà khoa học đã đáp máy bay đến TP.HCM, gọi điện thẳng cho nhà hàng nọ đặt “món độc”, và sau đó chạy xe máy xuống tận nơi để rồi thất vọng. Nhà hàng này đã bán sạch sẽ món nhông cát. May mắn là những nhà hàng khác trong khu vực cũng có món này, và các học sinh địa phương cũng phụ giúp gom thêm nhiều nhông cát cho hai chuyên gia Mỹ. Sau khi tiến hành kiểm tra một lượt khoảng 70 con, hai ông Grismer xác nhận đây là loài chỉ toàn con cái.

Các chuyên gia cho rằng loài bò sát mới được phát hiện có thể là dòng lai từ các dòng đực và cái của 2 loại thằn lằn họ hàng với nhau. Đây là hiện tượng có thể xảy ra tại những khu vực chuyển tiếp giữa 2 môi trường sống. Ví dụ, nơi sinh sống của loài nhông cát trinh sản là tại khu bảo tồn thiên nhiên Bình Châu – Phước Bửu, nằm giữa vùng rừng tràm và các đụn cát trải dài theo bờ biển. “Do đó những loài thích nghi tốt với 2 môi trường sống đôi khi sẽ kết hợp với nhau và tạo ra dòng lai”, National Geographic dẫn lời Grismer cha.

Dù không phải hiếm hoi trong tự nhiên, loài nhông cát trinh sản có thể đang ở thế bất lợi. Một số chuyên gia cho rằng các dòng lai thường có khuynh hướng bị tuyệt chủng vì chúng không tạo đủ sự đa dạng về gien từ thế hệ này sang thế hệ khác. Sự đa dạng này giúp một loài có thể sống sót và khỏe mạnh trong một thời gian dài. Tuy nhiên, cũng có khả năng các dòng lai có thể khỏe mạnh hơn trong giai đoạn ngắn, như trường hợp con la.

Hạo Nhiên

Theo maivoo

Các bài viết liên quan:

Ấn Độ phát hiện tấm hổ phách niên đại 50 triệu năm Có thể sắp không được nhìn thấy những loài này Tại sao “khủng long hươu cao cổ” bay được? 10 phát hiện ấn tượng nhất trong năm 2010 Phát hiện loài tắc kè hoa tí hon dài 2,5 cm Mặt trời lúc đẹp nhất cũng là lúc nó nguy hiểm nhất Nghiên cứu mới: Hiện tượng “Ấm Lên Toàn Cầu” đã khiến cường độ của EL Nino gia tăng nhiều lần Hành trình “rung chuyển thế giới” của quả cà chua