Làm việc với Bộ Công thương ngày 14/3, cả doanh nghiệp, hải quan, biên phòng… đều chung ý kiến: Chỉ tiếp tục tăng giá bán xăng dầu, mới chống được buôn lậu.

Buôn lậu như… trẩy hội

Dù đã điều chỉnh tăng đến gần 3.000 đồng một lít xăng, hơn 3.000 đồng một lít dầu nhưng tại biên giới Tây Nam, giá xăng dầu trong nước vẫn thấp hơn tại Campuchia 2.000 – 3.000 đồng một lít. Theo bà Đàm Thị Huyền, phó tổng giám đốc Tổng công ty Xăng dầu Việt Nam (Petrolimex), từ cuối năm 2010, Trung Quốc đã có mặt bằng giá xăng dầu mới, Campuchia cũng 3 – 4 lần điều chỉnh giá bán, trong khi xăng dầu nước ta phải giữ bình ổn, khiến mức chênh lệch ngày một lớn, đã thúc đẩy hoạt động buôn lậu tại các vùng biên. Những khu vực “nóng” nhất của buôn lậu xăng dầu hiện nay là: Quảng Ninh, Quảng Trị, An Giang, Đồng Tháp, Kiên Giang… đặc biệt trên các vùng biển.

Phương thức mà các đầu nậu sử dụng là tổ chức thuê mướn cư dân biên giới vận chuyển, với số tiền lãi từ 2.000 – 3.000 đồng một lít. Mỗi ngày một người có thể vận chuyển 100 – 200 lít bằng phương tiện xe đạp thồ hoặc xe gắn máy. Một số đối tượng khác còn dùng các loại xe tải, xe kéo có dung tích bình xăng lớn, đổ đầy xăng rồi chạy qua biên giới tấp vào rừng cao su đổ cho các đầu nậu…

Không thể liên tục điều chỉnh giá

Số liệu của Bộ Công thương, lượng xăng dầu bán ra trong tháng 2 của cửa hàng khu vực biên giới khoảng 200.000 lít, tăng gấp hai lần so với tháng đầu năm, do buôn lậu.

Ông Nguyễn Tôn Hoàng, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Đồng Tháp, bức xúc, lượng xăng dầu chảy qua biên giới cứ kéo dài mãi chẳng khác nào chúng ta đang làm… nhân đạo.

Trong hai tháng đầu năm, ngành Hải quan bắt giữ khoảng 7.637 lít xăng dầu lậu, còn lực lượng biên phòng trong năm 2010 cũng bắt giữ tới 573.000 lít. Đại diện Tổng cục Hải quan cho biết, tại nhiều địa phương, tất cả các nguồn xăng dầu lậu bắt giữ đều dồn về một điểm, không có chỗ chứa, đối diện với nguy cơ cháy nổ. Đơn vị này cho rằng, buôn lậu sẽ không giảm, nếu giá mặt hàng này cứ chênh lệch như hiện nay. Phải theo giá thị trường, nâng giá bán trong nước ngang bằng với các nước láng giềng, mới mong xăng dầu không chảy lậu qua biên giới.

Giới hạn lượng bán tại biên giới

Bà Đàm Thị Huyền cho biết, dù rất khó xác định được giữa nhu cầu thực và ảo nhưng Petrolimex đang tính đến giải pháp khảo sát nhu cầu thực từng vùng, để khống chế lượng bán. Ông Đỗ Thanh Hòa, giám đốc Sở Công thương Tây Ninh, đề xuất, nên giới hạn thời gian bán từ 6h đến 18h hằng ngày, giới hạn người bên kia biên giới qua mua mỗi lần không quá 50 lít…”.

Tuy nhiên, Bộ trưởng Công thương Vũ Huy Hoàng cho rằng, biện pháp tăng giá không phải là tối ưu trong thời điểm này. Theo lộ trình, tới năm 2012, xăng dầu cùng với than, điện mới được quản lý theo cơ chế thị trường. Hiện các doanh nghiệp xăng dầu cũng đã được hỗ trợ rất nhiều về thuế, nguồn cung ngoại tệ… nên không thể liên tục điều chỉnh tăng giá. “Trong tháng 3 này, Bộ Công thương sẽ ban hành quy chế kinh doanh xăng dầu tại các vùng biên giới, tính đến giới hạn thời gian bán, sàng lọc những điểm bán không hiệu quả…” ông Hoàng nói.