Ông Ngải Vị Vị được phương Tây biết tới nhiều qua các tác phẩm nghệ thuật và hoạt động vì nhân quyền

Vụ bắt nghệ sỹ và nhà hoạt động vì nhân quyền Ngải Vị Vị của Trung Quốc đã kéo theo nhiều bình luận của các blogger phương Tây trong những ngày gần đây.

Họ nói thái độ ’ngang ngạnh’ của Trung Quốc trong vụ này đã che đi những điểm tốt mà họ có được trong quá trình tiến tới một xã hội cởi mở hơn.

Bà Elizabeth Economy, chuyên gia về Trung Quốc của tổ chức nghiên cứu phi chính phủ Council on Foreign Relations, nói “giới lãnh đạo Trung Quốc đang cảm thấy bị đe dọa bởi những tiếng nói bất đồng trong bối cảnh những cuộc cách mạng ở Trung Đông và những lời kêu gọi có “cách mạng hoa nhài” ở Trung Quốc.

Trong Bấm blog đăng trên trang của Council on Foreign Relations (Viện Quan hệ Quốc tế), bà Economy nói các nhà lãnh đạo Bắc Kinh không hài lòng với việc ông Ngải Vị Vị đang cố gắng để lập ra danh sách đầy đủ trẻ em chết trong vụ động đất ở Tứ Xuyên và có thể là cả với việc ông đã có tác phẩm (hình có thể gây phản cảm) chế giễu Đảng Cộng sản Trung Quốc.

Bà Economy viết Trung Quốc có vẻ không hiểu nổi tại sao thế giới lại quan tâm tới những chuyện xảy ra ở bên trong nước này và bà đưa ra lời giải thích:

“Việc quản trị doanh nghiệp lỏng lẻo ở trong nước [Trung Quốc] dẫn tới sự quản trị doanh nghiệp lỏng lẻo ở nước ngoài.

“Cho thêm chất độc melamine vào trong sữa ở trong nước có nghĩa là xuất khẩu những sản phẩm đó ra bên ngoài.

“Những sai trái trong hệ thống pháp lý của Trung Quốc có nghĩa là các công ty và công dân nước ngoài không thể mong đợi được xét xử công bằng tại Trung Quốc.”

Câu hỏi bà Economy đặt ra là thế giới có thể làm gì sau vụ bắt ông Ngải Vị Vị mà Bắc Kinh nói là vì “phạm tội kinh tế”.

“Trừng phạt kinh tế có vẻ sẽ không khả thi vì vai trò hiện nay của Trung Quốc trong nền kinh tế toàn cầu nhưng các sáng kiến của những tập đoàn đa quốc gia về quản trị tốt như đào tạo luật sư, hỗ trợ xã hội dân sự… có thể thực hiện được.

“Trên hết, chúng ta cần lắng nghe người dân Trung Quốc, những người đang đấu tranh đòi sự cởi mở hơn nữa. Họ muốn gì từ cộng đồng quốc tế?

“Đó có vẻ là điểm khởi đầu tốt – giá mà họ có cơ hội nói cho chúng ta biết.”

’Ngu ngốc’

Một blogger khác, Bấm Richard Burger, người đã nhiều năm tư vấn cho Trung Quốc về truyền thông, đưa ra một ví dụ về cách báo chí tuân phục chính quyền mà ông nói là “buồn nôn”

Ông Burger kể lại chuyện hồi đầu tháng này tổng biên tập The Global Times, tờ báo của Đảng Cộng sản Trung Quốc, cho họp các phóng viên bản địa và yêu cầu họ tìm tất cả các diễn đàn về Ngải Vị Vị và phản lại những bình luận bằng quan điểm chính thức của nhà cầm quyền.

Tờ này cũng còn có xã luận tố cáo ông Ngải Vị Vị vi phạm pháp luật và bình luận về phản ứng của phương Tây đối với vụ bắt ông:

“Phương Tây phớt lờ sự phức tạp của môi trường tư pháp hiện nay của Trung Quốc và tính chất hành động của cá nhân Ngải Vị Vị. Họ chỉ coi đó là “sự trấn áp nhân quyền” của Trung Quốc.

“Nhân Quyền” đã trở thành lớp sơn mà các chính trị gia và truyền thông phương Tây dùng để xóa đi sự thật trên thế giới này.”

Ông Burger cũng nói sau đó ông đã có buổi nói chuyện dài với một biên tập viên cao cấp của The Global Times, người giải thích với ông về sự phức tạp của xã hội Trung Quốc, về chuyện nước này phải nuôi 1,3 tỷ miệng ăn và đảm bảo một xã hội hòa hợp.

Richard Burger bình luận:

“Họ [chính quyền Bắc Kinh] đang gửi thông điệp tới người dân Trung Quốc chứ không phải tới người Mỹ cách đây vạn dặm.

“Nhưng họ nói rằng họ muốn có quyền lực mềm, muốn trở thành siêu cường và muốn được truyền thông đối xử công bằng.

“Xin lỗi, nhưng họ không thể cái gì cũng muốn được.

“Người ta không thể một tay trấn áp và tay kia vẽ bức tranh về một xã hội hài hòa và tôn trọng pháp luật.

“Bắt Ngải Vị Vị là điều tệ nhất mà người ta có thể làm, ngoại trừ sự ngu ngốc khi tấn công ông bằng các bài xã luận gay gắt, xấu xí và loạn trí.”

Một blogger khác, Bấm Lisa Brackmann, nói một số bạn bè của bà cho rằng vụ bắt ông Ngải Vị Vị còn liên quan tới sự chuyển giao quyền lực trong năm sau và giới lãnh đạo trẻ đang muốn chứng tỏ với các vị lão thành rằng họ “cứng tay” .

Bản thân bà nói nó có thể là sự kết hợp của quá trình chuyển giao quyền lực và các diễn biến ở Trung Đông.

Theo BBC