Home » Sức khỏe » Hút thuốc và bệnh tim mạch

hutthuocvabenhtimmach2Nhiều nghiên cứu khoa học đã chứng minh hút thuốc lá, thuốc lào là nguyên nhân gây bệnh ung thư phổi, các bệnh phổi mạn tính. Tác hại nguy hiểm nữa của hút thuốc lá là tác động lên hệ tim mạch và là một trong những yếu tố nguy cơ chính của bệnh lý động mạch vành, tăng huyết áp, tiểu đường, bệnh mạch ngoại vi… Chính các bệnh lý này lại tác động lẫn nhau gây ra vòng xoắn quẩn làm cho bệnh cảnh lâm sàng càng thêm trầm trọng.

Mối liên quan giữa hút thuốc lá và các bệnh lý tim mạch

Chỉ riêng hút thuốc cũng đã là một yếu tố nguy cơ độc lập, quan trọng gây ra các bệnh lý tim mạch. Nhưng khi hút thuốc lá ở những người có kèm theo các nguy cơ khác như tăng huyết áp, tiểu đường, rối loạn mỡ máu, béo phì hoặc người có yếu tố gia đình bị bệnh tim mạch thì tác hại của thuốc lá sẽ gấp lên rất nhiều lần chứ không chỉ đơn thuần là tác dụng cộng. Mặt khác, các nghiên cứu trên thế giới cũng chỉ ra rằng nicotine chỉ là một trong 4.000 thành phần có hại tìm thấy được trong thuốc lá. Do vậy, những loại thuốc được quảng cáo có lọc nicotine cũng không làm giảm đáng kể nguy cơ đối với bệnh tim mạch.

Hút thuốc gây hại với hệ tim mạch như thế nào?

Tác động tức thời của hút thuốc

Khi hút thuốc lá, ngay lập tức làm tăng nồng độ cathecholamine trong máu (đây là chất nội tiết có vai trò kích thích hệ thống thần kinh giao cảm của cơ thể) và tăng nồng độ carbon monoxid. Các chất này có thể làm khởi phát những cơn đau ngực hoặc làm nặng thêm bệnh tim khác. Mặt khác, nồng độ nicotine tăng trong máu cũng gây co mạch, tăng huyết áp, tăng nhịp tim làm tim phải làm việc nhiều hơn hoặc cũng có thể gây ra những rối loạn nhịp tim. Các nghiên cứu cũng cho thấy, mức độ ảnh hưởng đến tim mạch cũng tăng theo mức độ hút thuốc lá, tức là càng hút nhiều, hút lâu, nguy cơ mắc bệnh tim mạch càng cao.

hutthuocvabenhtimmach1
Hút thuốc gây xơ vữa động mạch.

Hút thuốc gây vữa xơ động mạch

Hút thuốc lá làm tăng nhanh quá trình vữa xơ động mạch từ đó gây ra các bệnh lý tim mạch như: tăng huyết áp, bệnh động mạch vành, tai biến mạch não, bệnh động mạch ngoại vi… Hút thuốc lá gây ra vữa xơ động mạch theo nhiều cơ chế: trước hết nó làm tăng nồng độ carbon monoxid (một chất có nhiều trong thuốc lá), là chất làm tổn thương sự toàn vẹn mềm dẻo của lòng mạch tạo điều kiện cho hình thành nhanh mảng xơ vữa; hút thuốc lá làm giảm HDL-cholesterol (cholesterol có lợi) và làm tăng nồng độ LDL-cholesterol (cholesterol có hại) và tăng triglycerid (mỡ máu) gây tăng tình trạng vữa xơ động mạch. Thêm vào đó, hút thuốc cũng làm tăng khả năng đông máu vì vậy sẽ dễ hình thành cục máu đông trên cơ sở mảng xơ vữa. Cuối cùng, có thể gây nhồi máu cơ tim hoặc đột qụy não. Hút thuốc lá cũng làm cho lớp tế bào nội mạc mạch (lớp tế bào lát trong thành mạch) bị tổn thương, mất tính trơn nhẵn đàn hồi, từ đó sẽ dễ dàng hình thành mảng xơ vữa dưới lớp nội mạc.

Nhiều nghiên cứu cho thấy, khi dừng hút thuốc lá làm tăng nồng độ chất HDL-cholesterol và giảm chất LDL-cholesterol và làm giảm tốc độ hình thành xơ vữa động mạch.

Bỏ hút thuốc có lợi gì?

Trước hết xin liệt ra rất nhiều lợi ích của việc bỏ hút thuốc lá:

– Khoẻ hơn và tăng tuổi thọ do:

+ Tránh được nguy cơ mắc một số bệnh nguy hiểm như: ung thư phổi, giãn phế nang, viêm phế quản mạn, nhồi máu cơ tim, đau đầu, loét dạ dày…

+ Tránh được bệnh phổi mạn tính tắc nghẽn.

+ Tránh gánh nặng cho tim mạch.

+ Giảm nguy cơ bị nhồi máu cơ tim, đột qụy.

– Cuộc sống phong phú và văn minh hơn:

+ Thấy yêu thể thao hơn.

+ Khả năng hoạt động sinh lý tốt hơn.

+ Hơi thở thơm tho và sảng khoái hơn.

+ Quần áo không bị ố bẩn và đầy mùi thuốc lá.

+ Răng trắng hơn, ngón tay không ố vàng.

+ Không làm ảnh hưởng đến sức khoẻ của những người thân và những người khác ở xung quanh.

+ Tiết kiệm được tiền và rất nhiều lý do khác…

hutthuocvabenhtimmach2
Bỏ hút thuốc sẽ giảm nguy cơ tử vong do bệnh tim mạch.

Tốt nhất là không hút thuốc vì những lợi ích của việc không hút thuốc lá như đã nói ở trên..

Vấn đề đặt ra là đối với những người đã hút thuốc rồi thì việc bỏ hút thuốc có lợi ích như thế nào? Trong một tổng kết các nghiên cứu theo dõi lâu dài của việc bỏ hút thuốc so với những người vẫn tiếp tục hút thuốc lá được đăng tải báo cáo sức khoẻ của Hoa Kỳ năm 1995 qua 16 năm theo dõi cho thấy: những người bỏ hút thuốc lá đã làm giảm nguy cơ mắc bệnh tim mạch của họ một cách đáng kể so với người tiếp tục hút. Đặc biệt nguy cơ này giảm chỉ còn 1,3 so với 2,0 lần ở người hút thuốc lá nhiều đã bỏ so với những người không bỏ hút thuốc lá. Bên cạnh đó, việc bỏ hút thuốc lá ở người chưa từng có biểu hiện của bệnh tim mạch sẽ giảm nguy cơ bệnh tim mạch về sau một cách rất rõ ràng. Còn đối với người đã bị bệnh tim mạch thì việc bỏ hút thuốc lá làm giảm nguy cơ tái phát bệnh hoặc làm nặng bệnh.

Ở những người đã hút thuốc lá trong một giai đoạn dài (nhiều chục năm) thì khi bỏ hút thuốc lá vẫn có lợi ích đối với việc giảm nguy cơ của bệnh tim mạch. Việc bỏ hút thuốc thậm chí còn có lợi ích giảm đáng kể tỷ lệ bệnh tim mạch ngay trong những ngày đầu tiên. Theo báo cáo của Ban Sức khỏe Hoa Kỳ về lợi ích của bỏ hút thuốc năm 1990, việc bỏ thuốc đã làm giảm đi một nửa các biến cố bệnh tim mạch trong năm đầu và sau khi bỏ 10 năm thì nguy cơ chỉ còn gần tương tự như ở người chưa từng hút thuốc.

Một số người hút thuốc lo ngại rằng: khi bỏ thuốc lá sẽ làm tăng cân và như vậy có ảnh hưởng ngược lại đến sức khoẻ không? Việc tăng cân này là do khi bỏ hút thuốc người ta thấy ngon miệng hơn hoặc thường thấy cần phải ăn uống gì đó để quên đi cảm giác hút thuốc lá. Thêm vào đó chuyển hoá sẽ tăng khi có nicotine và khi ngừng hút thuốc thì chuyển hoá cơ thể sẽ giảm đi. Tăng cân ở người đang thiếu cân thì càng tốt cho sức khoẻ, còn đối với người đang thừa cân mà tăng cân thì chúng ta đã biết: lợi ích của bỏ hút thuốc lá sẽ là rất vượt trội nếu so với việc tăng cân tức thời ngay sau khi bỏ hút thuốc. Hơn nữa, chúng ta còn có kế hoạch giảm cân sau khi bỏ hút thuốc như: chế độ ăn uống hợp lý, tập thể lực đều đặn hằng ngày, làm việc điều độ… Vì vậy chúng ta không cần phải suy nghĩ, băn khoăn nhiều và hãy ngừng hút thuốc lá càng sớm càng tốt.

TS.BS. Phạm Thị Hồng Thi

Nguồn: skds

Chuyên đề: ,

Chưa có ý kiến... bạn sẽ là người đầu tiên đưa ra ý kiến!

Ý kiến bạn đọc