Trong bối cảnh các tàu chiến Mỹ trong Địa Trung Hải đã sẵn sàng phóng tên lửa hành trình vào lãnh thổ Syria, Obama lại vấp phải sự phản đối mạnh mẽ ở trong và ngoài nước đối với ý định can dự vào xung đột tại một nước có chủ quyền.

“Với tư cách là Tổng tư lệnh quân đội Mỹ, tôi có quyền thực hiện hành động quân sự đối với chính phủ Syria mà không cần sự tán thành của quốc hội. Tôi tin rằng nước Mỹ sẽ trở nên mạnh hơn và hiệu quả hơn nếu chúng ta tấn công Syria “, ông phát biểu trực tiếp trên đài truyền hình hôm 31/8. Đài truyền hình quốc gia Syria cũng phát sóng bài phát biểu của ông kèm theo lời dịch.

Tổng thống Mỹ Barack Obama phát biểu trong cuộc họp báo về tình hình Syria tại Nhà Trắng hôm 31/8. Trong cuộc họp báo Obama tuyên bố ông đã quyết định tấn công Syria, song sẽ chờ sự chấp thuận của quốc hội. Ảnh: AP.

Nhà Trắng đã trình một dự thảo nghị quyết lên quốc hội vào ngày 31/8 để các nghị sĩ cho phép tổng thống sử dụng lực lượng quân sự để tấn công Syria. Dự thảo không đề cập tới thời gian hay hành động quân sự cụ thể, mà chỉ yêu cầu quốc hội phê cho phép Obama sử dụng vũ lực nếu ông cảm thấy đó là hành động “phù hợp và cần thiết” để ngăn chặn việc sử dụng vũ khí hóa học trong tương lai, AP đưa tin.

Các nghị sĩ Mỹ đang nghỉ hè. Theo kế hoạch hàng năm, họ sẽ quay trở lại công việc từ ngày 9/9. Obama yêu cầu các nhà lập pháp nghĩ tới câu hỏi: “Chúng ta sẽ gửi tới thế giới thông điệp gì nếu một nhà độc tài có thể ngang nhiên tàn sát vài trăm trẻ em bằng khí độc và không phải trả giá?”.

Nhờ sự trì hoãn của Obama, đoàn thanh sát vũ khí của Liên Hợp Quốc sẽ có thêm thời gian để nhận kết quả phân tích các mẫu vật mà họ thu thập tại hiện trường của các vụ tấn công bằng khí độc tại Syria vào tuần trước. Sau khi rời Syria ngay trong đêm qua, đoàn thanh sát vũ khí đã tới thành phố Rotterdam, Hà Lan vài giờ trước khi Obama phát biểu. Trưởng đoàn sẽ báo cáo kết quả điều tra với Tổng thư ký Liên Hợp Quốc vào ngày 8/9.

Một số quan chức chính phủ Mỹ tiết lộ rằng dường như Obama đã sẵn sàng ra lệnh tấn công Syria vào tối 30/8. Nhưng sau khi đi dạo khá lâu cùng Chánh văn phòng Nhà Trắng Denis McDonough quanh Nhà Trắng vào tối hôm ấy, Obama nói với trợ lý rằng ông đã thay đổi ý định.

Trước khi đi dạo cùng McDonough, Obama đã thảo luận về việc tấn công Syria với Phó tổng thống Joe Biden, Bộ trưởng Quốc phòng Chuck Hagel, giám đốc Văn phòng Tình báo quốc gia James Klapper, giám đốc Cơ quan Tình báo trung ương John Brennan, cố vấn an ninh quốc gia Susan Rice, cố vấn an ninh nội địa Lisa Monaco. 

Dù quốc hội Mỹ tán thành hay phản đối tấn công Syria thì sự nhượng bộ của Obama vẫn là một diễn biến bất ngờ. Nếu Obama tấn công Syria, ông sẽ trở thành tổng thống Mỹ đầu tiên trong ba thập kỷ tấn công một nước mà không cần sự ủng hộ của cộng đồng quốc tế hay vì bảo vệ trực tiếp nước Mỹ. Sau khi tổng thống Ronald Reagan ra lệnh chiếm đảo Grenada trong biển Caribbe vào năm 1983, nước Mỹ chưa bao giờ hành động đơn độc khi can thiệp vào các xung đột bên ngoài lãnh thổ.